Zanzibar’ın tarihi merkezi ve UNESCO Dünya Mirası Listesi’nde yer alan Stone Town, yükselen deniz seviyeleri ve aşırı hava koşulları nedeniyle varoluşsal bir tehdit ile karşı karşıya. Bir zamanlar ticaret ve kültürün canlı bir merkezi olan bu bölge, bugün ilerleyen sulara karşı zengin mirasını koruma mücadelesi veriyor.
Yüzyıllardır, Arap, Fars, Hint ve Afrika kültürlerinin etkilerini yansıtan dar sokakları, oyma ahşap kapıları ve mercan taşından yapılmış binalarıyla Stone Town, Zanzibar’ın çok kültürlü geçmişinin bir sembolü oldu. Ancak bugün bu yapılar, okyanusun durmaksızın ilerleyen dalgaları nedeniyle ciddi bir risk altında.
“Her yıl denizin biraz daha yaklaştığını görüyorum. Çocukken sahil çok daha genişti, ama şimdi su evlerimizin kapılarına kadar ulaşıyor,” diyen Ali Seif Hamad, hayatını burada geçirmiş bir bölge sakini olarak değişimi gözlemlediğini belirtiyor.
İklim değişikliğinin etkileri yalnızca mimari yapıların çöküşüyle sınırlı değil; turizm ve balıkçılığa dayanan yerel ekonomi de olumsuz etkileniyor.
“Bu çok ciddi bir sorun, ancak etkilerini azaltmak için harekete geçiyoruz,” diyen Stone Town Koruma ve Kalkınma Kurumu Direktörü Ali Said Bakar, deniz duvarlarının güçlendirilmesi, tarihi binaların restorasyonu ve yerel halkın mangrov ekimi gibi ekolojik projelere katılımını teşvik ettiklerini söyledi.
UNESCO başta olmak üzere uluslararası kuruluşlar, tarihi mirası koruma çalışmalarına destek vererek yerel zanaatkârları geleneksel yapı tekniklerini sürdürmeleri için eğitiyor. Fiziksel korumanın yanı sıra, Stone Town’un kültürel mirası olan müzik, mutfak ve sözlü anlatım geleneklerinin belgelenmesi için de çalışmalar yürütülüyor.
Tüm zorluklara rağmen bölge halkı kararlı. “Stone Town kölelik, sömürgecilik ve devrim gibi pek çok zorluk yaşadı. Hepsini atlattık, bunu da atlatacağız,” diyen Bakar, mücadeleye devam edeceklerini vurguluyor.
Deniz seviyesinin yükselmesine karşı verilen mücadele sürerken, bu tarihi kenti koruma çabaları da gelecekteki nesillerin onun hikâyesini yaşamaya devam edebilmesi için kararlılıkla devam ediyor.