Uganda’nın Ankara Büyükelçisi Nusura Tiperu, Afrika kıtasının kültürel mirasını yansıtan yerel kıyafetlerin, sadece bir giyim tarzı olmadığını belirterek “Afrika’da moda ve giyim tarzı, mensup olduğu ülkenin kültürü, yaşayışı ve davranış biçiminden izler taşıyor.” dedi.
Giyim tarzının büyük çeşitlilik gösterdiği kıtada, renkli kumaşları, desenleri ve el emeğiyle işlenmiş tasarımlarımlar öne çıkıyor.
Her bölgenin kendine özgü dokuma tekniklerinin olması, renklerin ve geleneksel motiflerin her birinin bir şeyi temsil etmesi Afrika kültürünün detaylarda dahi yaşatıldığının kanıtı. Kumaşlar ve motifler, toplumsal statüye ve etnik kimliğe göre de özel anlamlar taşıyor.
YALNIZCA BİR KUMAŞ DEĞİL
Afrika kıtasında kullanılan kumaşlar sadece estetik değil, aynı zamanda kültürel kimliği, sosyal durumu ve hatta bireyin yaşadığı coğrafyayı temsil ediyor. Afrikalı Büyükelçi ve Misyon Şefleri Eşleri Derneğinin (ASHOM) 10. kuruluş yıl dönümü vesilesiyle Cumhurbaşkanlığı Millet Kütüphanesi Konferans Salonu’nda düzenlenen sergi ve defilede, Afrika kıtasına ait danslar ve kıyafetler tanıtıldı.
Etkinliğe katılan Büyükelçi Tiperu, AA muhabirine, kültürel kimliğin parçası haline gelen Afrika modasına ilişkin değerlendirmelerde bulundu.
KUMAŞLAR VE DESENLER ÇEŞİTLİLİK GÖSTERİYOR
Büyükelçi Tiperu, Afrika kıtasının kültürel çeşitliliğinin bir parçası olan yerel kıyafetlerin, sadece bir giyim tarzı değil, aynı zamanda Afrika halklarının kimliğini, sosyal yapısını ve değerlerini yansıtan önemli bir unsur olduğunu vurgulayarak “Afrika’da moda ve giyim tarzı, mensup olduğu ülkenin kültürü, yaşayışı ve davranış biçiminden izler taşıyor.” diye konuştu.
Afrika’daki her ülkenin farklı giyim tarzı olduğunu söyleyen Tiperu, buna bağlı olarak farklı desen, motif ve kumaşların de tercih edildiğini belirtti. Afrikalıların kıyafet tercihinin ortama ve etkinliğin niteliğine göre değiştiğini söyleyen Tiperu, geleneksel bir törende giyilen kıyafetlerin, bir düğün için tercih edilen kıyafetlerden farklı olduğunu ifade etti.
Tiperu, bu nedenle genç neslin küreselleşen moda trendlerine rağmen geleneksel kıyafetleri kullanmayı sürdürdüğünü vurguladı. Kendi ülkesi Uganda’dan örnekler veren Tiperu, giyim tarzına bağlı olarak davranışların ve hatta kişinin yürüyüş şeklinin dahi değiştiğini, bazı kıyafetlerin daha hızlı yürümeyi gerektirdiğini, bazılarının ise kültürel bir simge olarak zarafetle ve ölçülü adımlarla hareket etmeyi zorunlu kıldığını aktardı.
KABUK BEZİ VE KİKOİ
Tiperu, Uganda’da giyim kültürünün önde gelen örneklerinden “kabuk bezi” kumaşını da anlattı.
“Mutuba” ağacının kabuklarından elde edilen bu özel kumaşa değinen Tiperu, kabukların geleneksel yöntemlerle yumuşatılıp renklendirildiğini ve bu işlemlerin ardından kumaşın kullanıma hazır hale getirildiğini belirtti.
Tiperu, kendine has yapım şekli nedeniyle Birleşmiş Milletler Eğitim, Bilim ve Kültür Örgütü (UNESCO) tarafından Somut Olmayan Kültürel Miras Listeleri’ne dahil edilen kabuk bezi kumaşının cenaze törenleri başta olmak üzere çok farklı etkinlikte kullanıldığını dile getirdi.
Büyükelçi Tiperu, Afrika giyim kültürünün önde gelen örneklerinden olan ve kendi üzerine de giymiş olduğu “kikoi” isimli kıyafetin de pamuklu kumaş üzerine şerit halinde renkli boyamalarla yapıldığı ve özellikle düğün gibi özel günlerde tercih edildiği bilgisini verdi. Geleneksel dansçıların da bu kumaşı tercih ettiğini aktaran Tiperu, bu kumaşın her türlü kıyafetin yapımında kullanılabileceğini söyledi.
AFRİKALI KADINLARIN BAŞ BAĞLAMA TEKNİĞİ
Kendi başını da Afrika’ya özgü bir örtüyle saran Tiperu, Afrika kültüründe kadınların başlarını bağlamasının hem yaygın hem de köklü bir gelenek olduğunu ifade etti. Tiperu, Afrikalı kadınların üzerlerine giydikleri kıyafetlerin kumaşından bir parça kullanarak başlarını örttüğünü söyledi. Her ülkenin kadınlarının kendine özgü tarzda başını örttüğüne işaret eden Tiperu, “Bir tevazu göstergesi olarak başımızı örtmeyi tercih ederiz.” dedi.
TIPKI KIYAFETLER GİBİ DANSLARDA ÜLKEDEN ÜLKEYE FARKLILIK GÖSTERİYOR
Kıyafetlerdeki çeşitliliğin, kültürün önemli bir parçası olan dansta da yer edindiğine, dansların da kıyafetler gibi bölgeden bölgeye değişiklik gösterdiğine işaret eden Tiperu, kişinin dans şekline bağlı olarak hangi bölgeden geldiğinin anlaşılacağını kaydetti. “Pek çok Afrikalı Türkiye’den alışveriş yapıyor”
Tiperu, “Türk kültürünü öğrenmeye devam ediyorum ama gördüğüm kadarıyla pek çok Afrikalı Türkiye’ye gelip alışveriş yapıyor. Bu, sizin kıyafetlerinizi sevdiğimiz anlamına geliyor.” sözlerine yer verdi.
Büyükelçi, benzer şekilde Türklerin de Afrika ülkelerinden gelen giyim tarzına ve kıyafetlere ilgi duyduğunu ekledi.