Sudan’da Mavi Nil ve Beyaz Nil’in birleştiği noktada bulunan ve bir zamanlar huzur dolu bir sığınak olan Tuti Adası sakinleri, Sudan ordusunun bölgeyi geri almasının ardından paramiliter Hızlı Destek Kuvvetleri’nin (RSF) yönetimi altındaki korku dolu günleri anlattı.
RSF’NİN DEMİR YUMRUĞU: BASKI VE İSTİSMAR
Nisan 2023’ten bu yana Sudan ordusu ile çatışan RSF, aylar boyunca adayı demir yumrukla yönetti. Sağlık hizmetlerini engelledi, halktan zorla para topladı ve keyfi tutuklamalar gerçekleştirdi. Adanın yaşlı sakinlerinden Ömer el-Hassan, gerekli belgeleri olmasına rağmen tıbbi tedaviden mahrum bırakıldığını söyledi. “Tek istedikleri paraydı,” dedi.
RSF, Sudan’ın batısındaki geniş bölgeleri kontrol etmeye devam ederken, geçmişte insan hakları ihlallerini reddetmiş veya sorumluların cezalandırılacağını açıklamıştı. Ancak Birleşmiş Milletler, hem RSF’yi hem de Sudan ordusunu savaş suçları kapsamına girebilecek ihlallerle suçladı.
TUTİ ADASI’NIN MÜCADELESİ
Ülkenin çalkantılı tarihinde Sudanlıların huzur aradığı bir yer olan Tuti Adası, çatışmalar nedeniyle ağır kayıplar verdi. Tarım ve kahvehaneleriyle tanınan 10 bin kişilik ada halkı, şimdi kıtlık ve dang humması salgınıyla mücadele ediyor. Bu hafta, Sudan ordusu lideri General Abdülfettah el-Burhan, Hartum’un tamamında ve Tuti Adası’nda tam kontrol sağladıklarını ilan etti. Askerlerden Al-Tahir el-Tayeb, ordunun bölgede “tam bir temizlik” yaptığını belirterek halkı geri dönmeye çağırdı. “Tuti artık özgür ve Tanrı büyüktür,” dedi ve tüfeğine vurdu.
GERİDE KALAN YIKIM VE YAŞANAN TRAVMALAR
RSF’nin geride bıraktığı yıkım her yerde görülüyor. Dükkanlar hasar gördü, camiler artık yerinden edilen halk için toplanma noktalarına dönüştü. Darfur’daki acımasız yöntemleriyle bilinen RSF, adadaki yönetimini roketatarlar ve makineli tüfeklerle donatılmış genç savaşçılarla sürdürmüştü. Ada sakinlerinden Abdul Fettah Abdullah, pazardan sebze taşırken RSF savaşçılarının pusuya düşürdüğünü anlattı. 20 gün boyunca 32 Sudanlı subay ile birlikte küçük bir odada hapsedildiğini ve ancak 400 dolar fidye ödedikten sonra serbest bırakıldığını belirtti. “İnsanları taciz edip ya altınlarını ya da paralarını istiyorlardı,” dedi. “Allah onları cezalandırsın.”
TUTİ ADASI’NDA YENİDEN UMUT YEŞERECEK Mİ?
Sudan ordusu başkent üzerindeki kontrolünü güçlendirirken, Tuti Adası sakinleri aylar süren baskının ardından istikrarın sağlanmasını umuyor. Ancak ülke genelindeki çatışmaların sona ermesi henüz uzak bir ihtimal olarak görünüyor.