Mali’nin kültürel mirası açısından dünya çapında eşsiz bir yere sahip olan Timbuktu’daki tarihi el yazmaları, 13 yıl aradan sonra yeniden ait olduğu yere geri döndü. 13. yüzyıla kadar uzanan belgeler, İslam teolojisinden astronomi, coğrafya ve tarihe kadar geniş bir yelpazeyi kapsıyor.
EL-KAİDE TEHDİDİ NEDENİYLE TAŞINMIŞTI
2012’de el-Kaide bağlantılı militanların Timbuktu’yu ele geçirmesi sırasında dört binden fazla el yazması yakılara yok edildi. Kurtarılan metinler, şehrin işgal altındaki günlerinde büyük bir gizlilikle kaçırıldı.
Belgelerin çoğu, arabalara, eşek arabalarına ve hatta kanolara gizlenerek başkent Bamako’ya taşınarak buradaki güvenli depolarda saklandı.
On yıldan uzun süre boyunca Bamako’da korunan eserler, şimdi yeniden Timbuktu’daki kütüphanelere ve araştırma merkezlerine aktarılmaya başladı. Uzmanlar, bu dönüşün sadece bir kültürel mirasın korunması değil, aynı zamanda Timbuktu halkı için bir iyileşme süreci olduğunu vurguluyor.
ÖRNEK İLİM VE BİLİM MERKEZLERİNDEN BİRİ
Timbuktu, 15. ve 16. yüzyıllarda Sahra ötesi ticaret yolları üzerinde bir ilim merkezi olarak öne çıkmıştı. Bugün, el yazmalarının dönüşüyle birlikte şehir, UNESCO tarafından “insanlığın ortak hafızası” kabul edilen bu mirası yeniden canlandırıyor. Tarihçiler, metinlerin uluslararası araştırmacılara açılmasıyla Afrika tarihine dair çok daha fazla bilginin ortaya çıkacağını belirtiyor.
Kaynak: Ajanslar