Tanzanya hükümeti, 9 Aralık’ta yapılması beklenen hükümet karşıtı protestolar öncesi vatandaşlarını uyararak eylemlerin izinsiz ve yasa dışı olduğunu açıkladı. İçişleri Bakanı George Simbachawene, protestoların darbe girişimi olarak değerlendirilebileceğini belirterek güvenlik güçlerinin geniş çaplı şekilde konuşlandırıldığını duyurdu. Başbakan Mwigulu Nchemba ise halka:
“9 Aralık’ta zorunlu olmayan durumlar dışında evde kalın.” çağrısı yaptı.
HÜKÜMETTEN SERT UYARI: ”BU PROTESTO DEĞİL, DARBE GİRİŞİMİ”
Naorobi merkezli yapılan açıklamalara göre hükümet, salı günü planlanan protestoların hukuka aykırı olduğunu belirtti. İçişleri Bakanı George Simbachawene, Darüsselam’da düzenlediği basın toplantısında:
“Bu protestolar izinsiz ve yasadışıdır… bu bir protesto değil, bir darbedir. Güvenlik birimlerimiz bunlarla ilgilenecektir.” ifadelerini kullandı.
Aktivistler ve muhalefet grupları, Birleşmiş Milletler’in yüzlerce kişinin öldüğünü bildirdiği Ekim seçimleri sırasındaki şiddet olaylarının ardından sokaklara çıkma çağrısı yapmıştı. Güvenlik güçleri ise büyük şehirlerde yoğun şekilde konuşlandırıldı, Darüsselam ve Arusha’da asker ve polis hareketliliği gözle görülür hale geldi.
BM’DEN UYARI: ”BARIŞÇIL GÖSTERİLERE İZİN VERİLMELİ”
BM İnsan Hakları Yüksek Komiserliği, Tanzanya yönetimine protesto yasağının kaldırılması ve temel haklara saygı gösterilmesi çağrısında bulundu. BM Sözcüsü Seif Magango, yaptığı açıklamada:
“Güvenlik güçleri Tanzanyalıların barışçıl toplanma ve ifade haklarını kullanmalarına izin vermeli ve şiddet içermeyen toplantıları dağıtmak için güç kullanmaktan kaçınmalıdır.” dedi.
Tanzanya hükümeti ise ölümlerin yaşandığını kabul etmekle birlikte polisin aşırı güç kullandığı iddialarını reddetti.
BAŞBAKANDAN ”EVDE KALIN” ÇAĞRISI
Başbakan Mwigulu Nchemba, X hesabından yayınladığı videoda halka doğrudan protestolardan bahsetmeden uyarıda bulunarak:
“Hükümet, 9 Aralık’ta acil bir durumu olmayacak tüm vatandaşlara, iş görevleri nedeniyle iş yerlerinde olmaları gerekenler hariç, bu günü dinlenmek ve evde kutlamak için kullanmalarını tavsiye ediyor.” sözlerine yer verdi.
Polis, organizatörlerden resmi bildirim alınmadığını ve bu nedenle gösterilerin yasadışı olduğunu açıkladı.
ABD, İLİŞKİLERİ GÖZDEN GEÇİRİYOR
ABD, geçtiğimiz hafta Tanzanya ile ilişkilerini; sivillere yönelik şiddet, ifade ve din özgürlüğü ihlalleri ile yatırım engelleri gibi gerekçelerle yeniden değerlendirme sürecine aldığını bildirdi.
Hükümet ise seçim sürecindeki iddiaları reddederken, Cumhurbaşkanı Samia Suluhu Hasan, polis şiddeti suçlamalarını kabul etmeyip protestocuları “hükümeti devirmeye çalışmakla” suçladı.
TANZANYA’NIN BAĞIMSIZLIK MÜCADELESİ
Protestoların planlandığı 9 Aralık, Tanzanya’nın 1961’de İngiltere’den bağımsızlığını kazandığı gün olarak biliniyor. Ülkede her yıl büyük kutlamalarla anılan bu tarih, ulusal birlik ve özgürlük mücadelesinin simgesi kabul ediliyor. Ülke, 19. yüzyıl sonlarından itibaren Almanya’nın, Birinci Dünya Savaşı’nın ardından ise İngiltere’nin hakimiyeti altında kaldı. 1950’li yıllarda artan siyasi bilinç ve sendikal örgütlenmelerle birlikte bağımsızlık hareketi güç kazandı.
Bu sürecin öne çıkan figürü olan Julius Nyerere, 1954’te TANU (Tanganyika Afrika Ulusal Birliği) partisinin kuruluşuna öncülük etti ve halkı barışçıl yollardan özgürlük talebi etrafında birleştirdi. Artan siyasi baskı ve kitlesel destek sonucunda İngiltere yönetimi Tanganyika’ya iç özerklik tanımak zorunda kaldı. Ülke, 9 Aralık 1961’de bağımsızlığını ilan etti, ardından 1964’te Zanzibar ile birleşerek bugünkü Tanzanya Birleşik Cumhuriyeti adını aldı.
Nyerere’nin öncülüğünde şekillenen yeni devlet, sosyalist temelli “Ujamaa” politikalarıyla ulusal birlik, bağımsız ekonomi ve toplumsal eşitliği hedefledi. Tanzanya, Afrika’nın sömürge karşıtı hareketlerinde aktif rol oynayarak kıtanın diğer bağımsızlık mücadelelerine destek olmasıyla da biliniyor. Bu nedenle 9 Aralık, ülke tarihinde özgürlük ve kendi kaderini tayin etme iradesinin sembolü olarak görülüyor.