İsrail’in 7 Ekim 2023’te başlayan Gazze’ye yönelik saldırıları, bölgedeki çatışmaları tırmandırdı. Yemen’deki İran destekli Husi grupları, İsrail’e destek veren ABD ve Birleşik Krallık’a ait gemileri hedef alarak Kızıldeniz’de saldırılar düzenlemeye başladı. Bu durum, Süveyş Kanalı’ndan geçen uluslararası ticaret rotalarını olumsuz etkiledi.
IMEC ile İş Birliği Olasılığı Gündemde
Süveyş Kanalı İdaresi (SCA) Başkanı Osama Rabie, çarşamba günü yaptığı açıklamada, Kızıldeniz’de yaşanan krizin ve Husilerin saldırılarının Süveyş Kanalı’na bir alternatif oluşturmadığını vurguladı. Aksine, bu gelişmelerin küresel tedarik zincirinin istikrarını sağlama konusunda Süveyş Kanalı’nın vazgeçilmez rolünü daha da ön plana çıkardığını belirtti. Rabie, Süveyş Kanalı yerine Ümit Burnu’ndan geçen gemilerin, daha uzun yolculuklar nedeniyle önemli ölçüde artan maliyetlerle karşı karşıya kaldığını ifade etti. Bu gemilerin yük taşıma ve operasyonel maliyetlerinin yanı sıra deniz ücretleri, yakıt tüketimi ve karbon salınımında ciddi artışlar yaşandığını söyledi. Devam eden krize rağmen Rabie, bazı gemi rotalarının yeniden Süveyş Kanalı’na yönlendirildiğini ve toparlanma sinyalleri alındığını belirtti.
Süveyş Kanalı Gelirlerinde Büyük Düşüş
Yemenli Husilerin, İsrail, ABD ve Birleşik Krallık’a giden gemilere yönelik saldırılarını Bab el-Mendeb Boğazı yakınlarında artırması, küresel deniz taşımacılığını olumsuz etkiledi. Husiler, bu saldırıların İsrail’i Gazze’deki savaşını sona erdirmeye zorlamayı amaçladığını iddia ediyor. Bu durum, birçok denizcilik şirketinin Süveyş Kanalı yerine Ümit Burnu rotasını tercih etmesine neden oldu. Krizin ekonomik etkileri ciddi boyutlara ulaştı. Süveyş Kanalı’ndan elde edilen gelirler 2024 itibarıyla %60’tan fazla düşerek yaklaşık 7 milyar dolara geriledi. Dünya ticaretinin yaklaşık %12’sine ev sahipliği yapan Süveyş Kanalı, Avrupa ile Asya arasındaki en kısa deniz yolu olma özelliği taşıyor. Kanal, Mısır’ın en önemli döviz kaynaklarından biri olmasının yanı sıra, turizm ve gurbetçi havaleleri için de kritik bir rol oynuyor. Ayrıca, stratejik olarak Bab el-Mendeb Boğazı üzerinden Aden Körfezi’ne bağlanıyor. Uluslararası Orta Doğu Koridoru (IMEC) yetkilisi Mestrallet, Süveyş Kanalı’nın IMEC için bir rakip olmadığını, aksine, koridorun hala geliştirme aşamasında olduğunu ve deniz taşımacılığı ile demiryolu taşımacılığını birleştiren farklı bir ticaret kapasitesine sahip olacağını belirtti. Mestrallet, çeşitli güzergâh seçeneklerinin değerlendirildiğini ve bunlar arasında Süveyş Kanalı ile potansiyel iş birliği fırsatlarının da yer aldığını söyledi.
Mısır’ın Tutumu
Toplantıda yer alan Mısır Dışişleri Bakan Yardımcısı Naglaa Naguib ise ülkesinin son on yılda gerçekleştirdiği geniş çaplı altyapı projelerine dikkat çekerek, Mısır’ın Asya ile Avrupa arasında önemli bir küresel ticaret merkezi olarak konumlandığını ifade etti. Mısır Dışişleri Bakanlığı tarafından yapılan açıklamaya göre, Naguib, Mısır ile IMEC projesi arasındaki genişleme fırsatlarının değerlendirildiğini ve bunun Uzak Doğu, Batı Avrupa ve Afrika’ya kadar uzanabilecek bir iş birliğine zemin hazırlayabileceğini dile getirdi.