Sahra Altı Afrika’da son on yılda yaşanan demografik ve dini değişim dikkat çekiyor. PEW Araştırma Merkezi’nin verilerine göre, 2010-2025 yılları arasında bölge nüfusu yüzde 31 artarak 1,26 milyara ulaştı. Bu dönemde hızlı büyüyen dini gruplar ise Hristiyanlar ve Müslümanlar oldu
Sahra Altı Afrika’da 2020 yılı itibariyle yaşayanların yüzde 62’si Hristiyan, yüzde 33’ü ise Müslüman. Dini inancı olmayanlar ile geleneksel Afrika dinlerine mensup olanlar ise toplamda yüzde 3’lük bir kesimi oluşturuyor.
GENÇ NÜFUS DİNİ YAPIYI ŞEKİLLENDİRİYOR
Bölge, dünyanın en genç nüfusuna sahip. Ortanca yaş 19 olarak ölçülürken, Hristiyanlar ortalama 20, Müslümanlar ise 17 yaşında. Yüksek doğurganlık oranları ve genç nüfus yapısı, dini grupların büyümesinde belirleyici rol oynuyor.
Son 10 yılda Hristiyanların sayısı yüzde 31 artarak 697 milyona, Müslümanların sayısı ise yüzde 34 artışla 369 milyona çıktı. Aynı süreçte, dinsiz nüfus 29 milyona, geleneksel dinlere bağlı olanlar ise 28 milyona ulaştı.
Dini dağılım, ülkeler arasında olduğu kadar ülke içinde de farklılık gösteriyor. Müslümanlar genellikle kuzeyde, Orta Doğu’ya yakın ülkelerde yoğunlaşırken, Hristiyan nüfus güneyde baskın. Nijerya’da bu ayrım açık biçimde görülüyor; kuzeyde Müslüman, güneyde ise Hristiyan nüfus ağırlıkta. Sudan’daki benzer bir dinî bölünme, 2011 yılında Sudan ile Güney Sudan’ın ayrılmasında etkili olmuştu.
Bölgede animizm ve yerli inançlar gibi geleneksel dinlerin, özellikle Hristiyanlık ve İslam’la harmanlandığı görülüyor. Ancak bu inançlara bağlı nüfus, toplam içinde düşük bir orana sahip ve zamanla daha da azalıyor.
BAZI ÜLKELER DİKKAT ÇEKİYOR
PEW verilerine göre, 2010-2020 döneminde Gine-Bissau’da dinsiz nüfusun oranı yüzde 3’ten yüzde 12’ye çıkarak 9 puanlık artış gösterdi. Aynı ülkede geleneksel dinlerin oranı 7 puan azalarak yüzde 11’e düştü.
Hristiyan nüfusun oranı Mozambik’te 5 puan artarak yüzde 61’e ulaştı. Bu artış, ülkede 1980’lerde sona eren din karşıtı politikaların ardından yaşanan yeniden yükselişe bağlanıyor. Benin, Namibya ve Yeşil Burun Adaları’nda ise Hristiyanların oranı azaldı.
Müslüman nüfusun oranı yalnızca Benin’de belirgin şekilde artarken, Tanzanya’da düşüş kaydedildi.
Uzmanlara göre, Sahra Altı Afrika’daki demografik dinamikler sadece bölgesel değil, küresel ölçekte de dini dengeleri etkileyebilecek düzeyde. Genç nüfusun etkisiyle Hristiyanlık ve İslam’ın yayılma potansiyeli artarken, geleneksel inançlar geriliyor, dinsizlik ise bazı ülkelerde yükseliyor.