Başkent Kigali’deki Kigali Soykırımı Anıtı’nda, aralarında Devlet Başkanı Paul Kagame, First Lady Jeannette Kagame, diplomatik misyon temsilcileri ve soykırımdan sağ kurtulanların da bulunduğu isimler bir araya geldi. Tören sırasında, 250 binden fazla kurbanın gömülü olduğu anıta çelenk bırakıldı.
Daha sonra, soykırımın sürdüğü 100 günü simgeleyen ve ülke çapında birlik ile direncin sembolü olan “Anma Meşalesi” yakıldı. Bu meşale, önümüzdeki 100 gün boyunca yanmaya devam edecek.
Konuşmasında soykırımın Ruanda’da bir daha yaşanmayacağını vurgulayan Kagame, bunun faillerin niyet etmemesinden değil, Ruandalıların birlikte durmayı seçmesinden kaynaklandığını belirtti:
“Bu ülke bir daha o karanlığa dönmeyecek. Çünkü Ruandalılar, birlikte durmayı seçti.”
Kagame, konuşmasında ülkenin geçmişi ile bugün yaşadığı zorluklar arasında bağlantı kurarak, “Bunlar birbirinin kardeşi” ifadesini kullandı. Bu sözleriyle, Demokratik Kongo Cumhuriyeti’nin doğusundaki çatışmalarda Ruanda’nın rolüyle ilgili uluslararası suçlamalara dikkat çekti.
Uluslararası baskılara sert tepki gösteren Kagame, özellikle Batılı ülkelere ve Birleşmiş Milletler’e hitaben,
“Cehenneme gidin,” ifadelerini kullandı.
“BM’deki ve Batı başkentlerindeki bu insanlar, bu küçük ülkeye Ruanda’ya karşı birleşiyor. Dünya delirmiş olmalı. Ama tüm bu olanların ortasında yaşamaya devam edeceğiz. Ve kim olursa olsun yüzüne karşı ‘cehenneme git’ derim. Eğer biri çıkıp ‘sana yaptırım uygulayacağız’ diyorsa, cevabım net: Cehenneme git,” diye konuştu.
Avrupa Birliği, Kongo’daki M23 isyancılarıyla ilişkili olduğu gerekçesiyle üç üst düzey Ruandalı askeri yetkili ve devlet maden ajansı başkanına yaptırım uyguladı. Almanya, ABD ve Birleşik Krallık da benzer gerekçelerle Ruanda’ya yönelik yaptırımlar açıkladı.
Geçtiğimiz ay ise Ruanda, Belçika ile diplomatik ilişkileri kesti. Bu karar, Kagame’nin Belçika’yı Kigali’ye yönelik yaptırımlar için lobi yapmakla suçlamasının ardından geldi.
Soykırımda, çoğu Tutsi ve ılımlı Hutu olmak üzere yaklaşık 1 milyon kişi sadece 100 gün içinde katledildi. Şiddet, 6 Nisan 1994’te Ruanda Cumhurbaşkanı Juvénal Habyarimana ve Burundi Cumhurbaşkanı Cyprien Ntaryamira’yı taşıyan uçağın düşürülmesiyle başladı. Her iki liderin de hayatını kaybettiği saldırı, Hutu aşırılık yanlıları tarafından başlatılan kitlesel katliamların fitilini ateşledi.