Ruanda, Belçika’nın uluslararası finansal desteklere erişimini engellediğini öne sürerek, iki ülke arasındaki kalkınma iş birliğini askıya aldığını duyurdu. Karar, Demokratik Kongo Cumhuriyeti’nin (DKC) doğusunda devam eden çatışmaların yol açtığı diplomatik gerilimlerin gölgesinde alındı.
Ruanda Dışişleri Bakanlığı tarafından Salı günü yapılan açıklamada, “Belçika, çatışmada taraf olmayı seçmiştir; bu onların hakkıdır. Ancak kalkınmayı siyasileştirmek kabul edilemez,” ifadelerine yer verildi. Bakanlık, Belçika’nın mali yardımları siyasi baskı unsuru olarak kullandığını ve bunun diplomatik ilişkilere zarar verdiğini savundu.
Bu karar, Şubat 2023’te imzalanan ve 2024-2029 yıllarını kapsayan ikili kalkınma programını etkiliyor. Yaklaşık 95 milyon avro (99,2 milyon dolar) değerindeki program, Ruanda’daki çeşitli kalkınma projelerine finansman sağlıyordu. Askıya alma kararı, devam eden ve planlanan Belçika destekli projelerin geleceğini belirsizliğe sürükledi.
Çatışmalar ve Suçlamalar
Doğu DKC’de silahlı grupların yarattığı istikrarsızlık giderek tırmanıyor. Pazar günü, M23 isyancı grubu Bukavu’nun kontrolünü ele geçirirken, bir ay önce de Goma’yı almıştı. Goma’daki çatışmalarda 3.000’den fazla kişi hayatını kaybederken, ölenler arasında barış gücü askerleri de bulunuyor. Binlerce kişi bölgeden kaçmak zorunda kaldı.
DKC hükümeti, Ruanda’yı M23’ü desteklemekle suçlarken, Kigali yönetimi bu iddiaları kesin bir dille reddediyor. Ruanda, Kongo’daki güvenlik krizinin haksız bir şekilde kendi üzerine yıkıldığını savunuyor.
Belçika ise şiddeti kınayarak, Ruanda’nın Kongolu topraklarından çekilmesini ve M23’e sağladığı iddia edilen desteği sonlandırmasını talep etti. Ancak Kigali, Belçika’nın bu tutumunun Afrika Birliği öncülüğündeki diplomatik çabaları zayıflattığını belirtiyor.
Ruanda Dışişleri Bakanlığı açıklamasında, “Ruanda, ulusal güvenliğini tehlikeye atacak baskılara boyun eğmeyecek,” ifadeleri kullanıldı.
İlişkilerde Dönüm Noktası
Bu gelişme, Ruanda ile eski sömürge gücü Belçika arasındaki ilişkilerde ciddi bir gerileme olarak değerlendiriliyor. Uzmanlar, Ruanda’nın bu süreçte yeni finansman kaynakları arayabileceğini ve uluslararası ittifaklarını gözden geçirebileceğini öngörüyor.
Bölgesel liderler, diplomatik bir çözüm için girişimlerini sürdürse de, Kigali yönetimi ulusal güvenliğin en büyük öncelikleri olduğunu vurgulamaya devam ediyor.