Güney Afrika Cumhurbaşkanı Cyril Ramaphosa, Gazze’deki ateşkes anlaşmasının, ülkesinin İsrail’e karşı Uluslararası Adalet Divanı’nda (UAD) açtığı soykırım davasını etkilemeyeceğini açıkladı. Ramaphosa, salı günü Cape Town’da parlamentoda yaptığı konuşmada, Güney Afrika’nın 2023 yılında başlattığı davayı kararlılıkla sürdüreceğini belirtti. Ramaphosa:
“Barışı memnuniyetle karşılıyoruz ancak bu, Uluslararası Adalet Divanı’ndaki süreci hiçbir şekilde etkilemeyecek.” dedi.
MAHKEMEYE 500 SAYFALIK RAPOR SUNULDU
Devlet Başkanı Ramaphosa, İsrail’in Güney Afrika’nın sunduğu savunmalara 2026 Ocak ayına kadar yanıt vermesi gerektiğini vurgulayarak, davanın önümüzdeki dönemde yeni bir aşamaya geçeceğini söyledi.
Pretoria yönetimi, Aralık 2023’te İsrail’i Gazze’de soykırım yapmakla suçlayarak UAD’ye başvurmuştu. Güney Afrika, Ekim 2024’te mahkemeye 500 sayfalık ayrıntılı bir dosya sunmuş, İsrail’in karşı savunmasını ise 12 Ocak 2026’ya kadar teslim etmesi kararlaştırılmıştı. Sözlü duruşmaların 2027’de başlaması, nihai kararın ise 2027 sonu ya da 2028 başında açıklanması bekleniyor.
Mahkeme bugüne kadar İsrail’e yönelik üç geçici tedbir kararı aldı. Bu kararlar arasında soykırım eylemlerinin önlenmesi ve Gazze’ye insani yardımın engelsiz biçimde ulaştırılması da yer alıyor. Fakat İsrail, bu kararların büyük kısmını uygulamadı. Filistinli sağlık yetkililerine göre, Ekim 2023’ten bu yana Gazze’de 67 binden fazla kişi hayatını kaybetti.
Ramaphosa, gerçek barışın adalet olmadan sağlanamayacağını belirterek, “Toplumsal iyileşme, ancak bu davanın hakkıyla görülmesiyle mümkün olabilir.” ifadelerine yer verdi.
GÜNEY AFRİKA’YA DESTEK
Birleşmiş Milletler’in işgal altındaki Filistin toprakları özel raportörü Francesca Albanese, Ramaphosa’nın açıklamasını destekleyerek, “Adalet, insan hakları ve onur olmadan kalıcı bir barış mümkün değildir.” paylaşımında bulundu.
Benzer bir açıklama da İspanya Başbakanı Pedro Sanchez’ten geldi. Sanchez, radyoya yaptığı değerlendirmede, “Ateşkes, İsrail için cezasızlık anlamına gelmemelidir. Soykırımın sorumluları yargı önünde hesap vermelidir.” dedi.
Amnesty International ve Human Rights Watch başta olmak üzere birçok insan hakları örgütü, İsrail’i Gazze’de soykırım yapmakla suçladı. Ayrıca BM Soruşturma Komisyonu da Eylül 2025’te yayımladığı raporda İsrail’in soykırım suçu işlediği sonucuna vardı. İsrail ise tüm bu iddiaları kesin bir dille reddediyor.
Güney Afrika’nın açtığı davaya, aralarında İspanya, İrlanda, Türkiye ve Kolombiya’nın da bulunduğu birçok ülke destek veriyor. Kolombiya Devlet Başkanı Gustavo Petro, hükümetlerin sessiz kalmaları halinde “işlenen vahşete ortak olma riski taşıdıklarını” ifade etti.
Pretoria yönetimi ayrıca, 2025’in başında kurulan ve “Lahey Grubu” olarak bilinen bir koalisyona da eş başkanlık ediyor. Bu grup, İsrail’i yalnızca hukuki değil, diplomatik ve ekonomik yollarla da hesap vermeye zorlamayı amaçlıyor.
Kaynak: Al Jazeera