Port Sudan yoğun drone saldırılarının hedefi oldu. Bu saldırılar, sıradan bir iç savaşın ötesinde, Körfez ülkelerinin desteklediği vekâlet savaşlarının etkisi olarak görülüyor. Bölgedeki gerilim, sadece Sudan’ı değil, Kızıldeniz’in güvenliğini ve küresel ticaret yollarını da tehdit ediyor.
Doğu Afrika’nın kırılgan dengeleri, bu dış müdahalelerle daha da sarsılırken, bölge küresel bir kriz alanına dönüşme riskiyle karşı karşıya.
SALDIRILARIN ARKASINDA KİMLER VAR?
Sudan Dışişleri Bakanlığı, saldırıların arkasında Hızlı Destek Kuvvetleri (HSK) ile bölgesel destekçilerin olduğunu açıkladı. Resmi açıklamalarda isim verilmedi ancak Birleşik Arap Emirlikleri (BAE) “bölgesel sponsor” olarak öne çıkıyor. Saldırılar, hem Sudan ordusunu hem de Kızıldeniz bölgesindeki güvenlik yapısını hedef alıyor.
BÖLGEDEKİ STRATEJİK HAREKETLİLİK
Doğu Afrika’da Berbera, Bosaso ve Assab gibi limanlarda radarlar, askeri üsler ve saha hastaneleri kuruluyor. Özellikle Bosaso Havalimanı, Afrika Boynuzu operasyonlarının merkezi haline geldi. 2023-2025 arasında Bosaso’dan Nyala’ya yapılan uçuş sayısı aylık iki uçuştan elliye yükseldi.
HSK, bu lojistik koridor sayesinde insansız hava araçları, topçu ve elektronik savaş gücünü artırdı. Mayıs 2025’te düşürülen HSK uçağındaki pilotun Kenyalı, teknisyenin Güney Sudanlı olması, insan kaynağı transferinin de yapıldığını gösteriyor.
Amnesty International, HSK’nın hava saldırı kapasitesinin Çin yapımı hassas güdümlü silahlar ve dronlarla BAE tarafından artırıldığını iddia ediyor. Resmi doğrulama yok ancak eşzamanlı sivil altyapı saldırıları dış destek iddialarını güçlendiriyor.
BÖLGESEL REKABET VE DIŞ AKTÖRLERİN İLGİSİ
Kızıldeniz ve Aden Körfezi kıyılarında Berbera, Bosaso, Mayyun, Mocha ve Al-Mukalla gibi üsler artan dış aktör ilgisini gösteriyor. Altın madenciliği, tarım arazileri ve limanlar bölgesel nüfuz mücadelesinin merkezinde. Somali, Sudan, Etiyopya, Kenya, Güney Sudan, Çad ve Libya gibi ülkeler bu çatışmaların içinde.
Bu vekâlet savaşları sadece askeri değil, insani ve ekonomik açıdan da bölgesel istikrarı tehdit ediyor. HSK’nın sivillerin içinde üs kurması ve sivil hedeflere saldırılar yapması çatışmayı uluslararası boyuta taşıdı.
BM, Afrika Birliği, ABD ve AB gibi aktörler saldırıları kınadı. Ancak HSK’nın destekçilerine karşı ciddi yaptırımlar henüz gündeme gelmedi. Bu durum Sudan egemenliğini ve Doğu Afrika ile Kızıldeniz’in güvenliğini riske atıyor.
İSRAİL VE ORTADOĞU-AFRİKA DİNAMİĞİ
Uzmanlar, İsrail’in Sudan ordusunu “İran-Hamas ekseni” içinde konumlandırmaya çalışmasının Orta Doğu-Afrika arasında yeni çatışmalara yol açabileceğini söylüyor. Kızıldeniz’in iki yakasında süren vekâlet savaşları, bölgesel ve küresel istikrar için büyük tehdit oluşturuyor.