Namibya hükümeti, ülkenin tarihinde bir dönüm noktası olarak görülen ve 20. yüzyılın ilk soykırımı kabul edilen Alman sömürge dönemi katliamlarını anmak üzere bu hafta ilk kez ulusal düzeyde bir anma töreni düzenleyeceğini açıkladı.
1904-1908 yılları arasında Alman sömürge güçlerinin Herero ve Nama halklarına karşı gerçekleştirdiği kitlesel katliamların kurbanları, 28 Mayıs’ta başkent Windhoek’teki Parlamento Bahçeleri’nde düzenlenecek törenle anılacak. Hükümetin yayımladığı programa göre, törende mum ışığı nöbeti tutulacak ve bir dakikalık saygı duruşunda bulunulacak. 28 Mayıs günü aynı zamanda resmi tatil ilan edildi.
Cumhurbaşkanı Netumbo Nandi-Ndaitwah’ın açılış konuşmasını yapacağı törene çok sayıda yerli ve yabancı davetlinin yanı sıra diplomatik temsilcilerin de katılması bekleniyor. Hükümet, bu günü “ulusal yas ve yüzleşme anı” olarak tanımlarken, etkinliğin “ulusal iyileşme sürecinin başlangıcı” olarak her yıl düzenleneceğini duyurdu.
İLK SOYKIRIM: 20. YÜZYILIN KARANLIK GERÇEĞİ
Herero ve Nama halkları, Alman Güneybatı Afrikası (1884–1915) olarak bilinen dönemde Alman sömürgeciliğine karşı ayaklanmıştı. Ancak Almanya, yerel halklara karşı acımasız bir karşılık vererek yaklaşık 60 bin Herero ve 10 bin Nama’yı katletti. Binlercesi kurulan toplama kamplarında hayatını kaybetti; ölülerin kafatasları Almanya’ya gönderilerek ırkçı “bilimsel” deneylerde kullanıldı.
Uluslararası tepkilerin ardından, 28 Mayıs 1907’de Almanya kampları kapatma kararı almıştı. Bu tarih, anma günü olarak özellikle tercih edildi.
RESMİ ÖZÜR HALA YOK
Almanya, 2021 yılında soykırımı resmen tanımış olsa da halen resmi bir özür dilemedi ve tazminat ödemedi. Berlin, kalkınma yardımı kapsamında 30 yıl boyunca bir milyar avro taahhüt etmişti ancak bu teklif Namibya tarafından yetersiz bulunarak reddedildi. Görüşmeler halen sürüyor.
Tarihçiler, bu soykırımı Nazi Almanyası’nın İkinci Dünya Savaşı’ndaki Yahudi Soykırımı’na (Holokost) giden sürecin erken bir göstergesi olarak değerlendiriyor.