Abdirahman Fiili’nin sanatla tanışması, 1990’ların Somali’sinde bir kaset çaların etrafında şekillendi. Henüz 10 yaşında bir çocukken annesinin çamaşır yıkarken mırıldandığı şarkılar, onun iç dünyasında derin izler bıraktı.
“Dili anlamasam bile kalbim anlardı,”
diyor o yılları anımsarken. Sanat tutkusu ailede ilk başta tepkiyle karşılandı. On iki çocuklu bir evde “saygın” bir meslek tercih etmesi bekleniyordu. Ancak Fiili, yaratıcılığı hayatının merkezine almaktan asla vazgeçmedi.
ŞİİRLE BAŞLAYAN SANAT SERÜVENİ
Okul yıllarında şiirle dikkat çeken Fiili, ortaokuldan itibaren kaleme aldığı şiirlerle dört yıl üst üste “Yılın Şairi” ödülünü kazandı. Üniversiteye başladığında eserleri müfredata dâhil edildi. Onun için sanat yalnızca ifade aracı değil, toplumsal hafızayı taşıyan bir mirastı. İlhamını öncül Somali sanatçılardan alan Fiili, sözün gücünü görsel anlatıya da taşıyarak film yapımcılığına adım attı.
Abdirahman Fiili, 15 yılı aşkın kariyerinde Somali eğlence sektörünün yeniden inşasında önemli roller üstlendi. Ülkenin ilk dizisi Arday’i kaleme aldı ve oyuncu olarak yer aldı. Valley of the Wolves adlı tiyatro oyununu yönetti; bu, savaş sonrası Somali’de sahnelenen ilk tiyatro oyunu olarak tarihe geçti. Ayrıca Barni dizisinin yapımcılığını üstlendi. Suldaan Serar ve Haniyeta gibi sanatçılar için hit parçalar besteledi. Uluslararası iş birlikleriyle de Somali sanatının sınırlarını genişletti.
SOMALİ’DE SANATIN ZORLU YOLCULUĞU
Fiili, Somali’de sanat üretmenin hâlâ büyük zorluklar içerdiğini vurguluyor: “Ne film okulumuz var ne fonlama sistemimiz. Telif hakları bile korunmuyor.” Tüm bu eksiklere rağmen Somali gençlerinin tutkusuna hayran olduğunu söylüyor: “Formal eğitimleri yok ama yürekleriyle oynuyorlar. Onlar için üretiyorum.” 2022’de Doha Film Enstitüsü’nün prestijli “Qumra Kısa Film Programı”na seçilen on senaristten biri oldu. Aynı yıl AEAUSA Ödülleri’nde sunuculuk yaptı; 2023’te ise “En İyi Erkek Oyuncu” ödülünü kazandı. Şimdilerde yeni bir televizyon dizisi üzerinde çalışan Fiili, The Village Next to the Paradise ve Hooyo Macaan projeleri için müzik hakları yönetimini üstlendi.
OSCAR VE CANNES HAYALİ
Fiili’nin hayalleri büyük: “Bir gün Oscar ve Cannes’da Palme d’Or kazanmak istiyorum.” Bu hayale ulaşmak için teknik ekipman, fon desteği ve küresel dağıtım ağlarıyla iş birlikleri arıyor. Ancak onun için bu sadece bir başarı değil, Somali halkının hikâyelerini dünyaya duyurma mücadelesi. Fiili, hikâyelerle bir miras bırakmak istiyor.
“Film çekmekten fazlasını yapmak istiyorum. Somali halkının acılarını, umudunu ve direncini yansıtan bir miras bırakmak istiyorum,”
diyor. Mülteci kampında doğup dünya sahnesine uzanan yolculuğu, Somali’nin kültürel dirilişine ilham oluyor.