Güney Afrika’nın ilk siyahi Cumhurbaşkanı Nelson Mandela, doğumunun 107. yıl dönümünde ülke genelinde anılıyor. Mandela Günü kapsamında düzenlenen etkinliklerde bu yılın teması “yoksulluk ve eşitsizlikle mücadele” olarak belirlendi.
Mandela, 1948-1994 yılları arasında hüküm süren apartheid rejimini sona erdirerek Güney Afrika’ya demokrasi taşıdı. Irkçılık karşıtı mücadelenin sembolü haline gelen lider, Güney Afrika’da ve tüm dünyada özgürlük ve eşitlik savunusunun simgesi olarak kabul ediliyor.
MANDELA’NIN HAYATI
Nelson Mandela, 18 Temmuz 1918’de bugün Doğu Cape eyaletinde yer alan Mvezo köyünde doğdu. Thembu kabilesine mensup olan Mandela, iyi bir eğitim aldı ve hukuk öğrenimini Witswatersrand Üniversitesi’nde tamamladı. 1943’te başladığı siyasi mücadelesinde Afrika Ulusal Kongresi (ANC) saflarında hızla yükseldi. 1952’de Oliver Tambo ile birlikte Güney Afrika’nın ilk siyahi hukuk bürosunu kurdu.
Mandela, 1961’de ANC’nin silahlı kolu “Umkhonto we Sizwe”yi kurarak apartheid rejimine karşı silahlı mücadeleyi başlattı. 1962’de tutuklandı ve 1964’te ömür boyu hapse mahkûm edildi. Robben Adası’ndaki zorlu hapis koşullarında direnişin sembolü haline geldi.
Uluslararası kamuoyunun baskısıyla 1990’da serbest bırakıldı ve ülkenin demokrasiye geçiş sürecinde kilit rol oynadı.
CUMHURBAŞKANLIĞI DÖNEMİ
Mandela, 1994’te Güney Afrika’nın ilk demokratik seçimlerinde cumhurbaşkanı seçildi. Görev süresince “gökkuşağı ülkesi” olarak tanımlanan kapsayıcı bir toplum vizyonunu hayata geçirdi. 1999’da görevini devrederek siyasetten çekildi.
Filistin davasına verdiği destekle de hatırlanan Mandela, “Filistin özgür olmadıkça, biz de özgür değiliz” sözleriyle hafızalara kazındı. Siyasetten çekilen Mandela, HIV/AIDS, çocuk hakları ve küresel adalet konularında sivil çalışmalar yürüttü. 2010 Dünya Kupası Finali’nde halkın karşısına son kez çıkan Mandela, 5 Aralık 2013’te 95 yaşında hayatını kaybetti.
Birleşmiş Milletler, Mandela’nın doğum günü olan 18 Temmuz’u 2009 yılında “Uluslararası Nelson Mandela Günü” ilan etti.
MANDELA’NIN ARDINDAN
Mandela’nın mirası saygıyla anılsa da, Güney Afrika bugün hâlâ apartheid sonrası dönemin ekonomik ve sosyal mirasıyla mücadele ediyor. Ülkede gelir eşitsizliği, işsizlik ve yoksulluk en önemli sorunlar arasında yer alıyor.
Dünya Bankası’na göre ülke nüfusunun yüzde 53’ü yoksulluk sınırının altında yaşıyor. Siyahi nüfustaki işsizlik oranı yüzde 37 seviyesindeyken, beyaz nüfusta bu oran yüzde 7’ye düşüyor. Suç oranları ise ciddi bir güvenlik sorunu oluşturuyor.
Tüm zorluklara rağmen Güney Afrika, kıtanın en gelişmiş altyapısına ve sanayileşmiş ekonomisine sahip ülkesi konumunda. BRICS üyesi olan ve bu yıl G20 dönem başkanlığını yürüten ülke, Filistin meselesi başta olmak üzere uluslararası adalet arayışlarında öncü rol üstleniyor.
Bağımsız yargı sistemi ve çok partili yapısıyla Güney Afrika, Afrika’nın en köklü demokrasilerinden biri olmaya devam ediyor.
Kaynak: AA