Madagaskar’ın başkenti Antananarivo’da 11 Ekim’den bu yana devam eden protestolar hızla ülkenin büyük bir kısmına yayıldı. Z kuşağı olarak anılan gençlerin öncülüğünde başlatılan eylemler, kötüleşen yaşam koşulları, yolsuzluk ve kamu hizmetlerindeki aksaklıklar nedeniyle şiddetli protestolara dönüştü. Cumhurbaşkanı’nın diyalog çağrısının reddedilmesi ve ordunun protestolara katılması ülkeyi kritik bir durumun içine sokuyor.
ORDUDAN DESTEK Mİ VAR?
Gen Z Mada adlı grubun önderliğinde başlayan protestolar başkentten diğer bölgelere yayıldı. Toplumsal talepler hızla siyasi taleplere dönüştü. Protestocular, Cumhurbaşkanı Andry Rajoelina’nın istifasını ve şeffaflık ve toplumsal adaleti sağlamak için kapsamlı reformlar talep ediyor. Bazı kaynaklarda Cumhurbaşkanı’nın kaçtığı ileri sürülse de bu durum henüz teyit edilmedi.
CAPSAT (Silahlı Kuvvetler İdaresi ve Teknik Hizmetler Kolordusu) silahlı kuvvetlerinin bir kısmı Cumhurbaşkanı’na karşı eylemcilerden yana tavır aldı, Cumhurbaşkanı Rajoelina ise bunu darbe girişimi olarak nitelendirerek grubu yasalara uymaya çağırdı. Madagaskar’ın büyük demokratik mücadelelerinin sembolü olan 13 Mayıs Meydanı’na ulaşmayı başaran bu grupların varlığı, belirleyici bir dönüm noktası oldu. Bu askeri desteğin, göstericilerin kararlılığını güçlendirdiği ve hükümetin üzerindeki baskıyı arttırdığı görülüyor. Ancak iç güvenlik; polis, jandarma hala hükümetin kontrolünde. Ayrıca yeni atanan Başbakan’ın bir ordu generali olması da darbe girişiminin başarıya ulaşmasını engelleyebilir bir etken.
YENİ BAŞBAKAN ATANDI
Cumhurbaşkanı Andry Rajoelina, ülkede haftalardır süren elektrik ve su kesintileri nedeniyle artan protestoların ardından 29 Eylül’de hükümeti feshetti. Rajoelina, krizi yatıştırma umuduyla 6 Ekim günü General Ruphin Fortunat Zafisambo’yu ülkenin yeni başbakanı olarak atadı. Fakat bu adım gençler tarafından olumlu karşılanmadı.
Üstüne Rajoelina’nın ”darbe girişimi” olarak adlandırması gençleri daha da sinirlendirdi. Protesto’ya katılan 18 yaşındaki bir Madagaskarlı:
“Bize robot dedi, siber saldırgan dedi. Biz sadece sesimizi duyurmak istiyoruz.” sözleriyle tepki gösterdi.
Yeni Başbakan Zafisambo ise göreve geldikten sonra yaptığı ilk basın açıklamasında şiddet olaylarını kınadı. Zafisambo:
“Malaga halkı arasında uygulanan her türlü aşırı güç kullanımını kesinlikle kınıyoruz. Değerlerimiz, dayanışma ve kardeşlik duygumuz, hem orduda hem de protestocular arasında hâkim olmalıdır.” ifadelerini kullandı.
20 KİŞİ HAYATINI KAYBETTİ
Ülkedeki gergin atmosfer devam ediyor. Uluslararası kaynaklara göre, protestoların başlangıcından bu yana 20’den fazla kişi hayatını kaybetti. Bu olaylar, hükümetin meşruiyet krizini ve derin bir toplumsal uçurumu gözler önüne seriyor. Hükümet, halkın temel ihtiyaçlarını (su, elektrik, istihdam ve güvenlik) hızla cevap vermezse, protestolar daha da büyüyebilir. Uzmanlar, Madagaskar’ın, gerçek demokratik değişim umudu ile uzun süreli siyasi istikrarsızlık riski arasında sıkışmış olduğunu ve bu durumun ülke tarihinde kritik bir dönüm noktası olabileceğini vurguluyor.
CUMHURBAŞKANI’NIN ÜLKEDEN KAÇTIĞI İDDİA EDİLİYOR
Fransız radyosu RFI’ye göre Cumhurbaşkanı Andry Rajoelina, pazar akşamı Fransız yetkililerle yapılan bir anlaşma kapsamında bir Fransız askeri uçağıyla ülkeden ayrıldı. RFI, Rajoelina’nın Dubai’ye kaçmış olabileceğini belirtti ancak bunu doğrulayan bir kanıt bulunmuyor. Cumhurbaşkanı’nın pazartesi akşamki programının ertelenmesi bu iddiaları güçlendirdi.
Muhalefet lideri Siteny Randrianasoloniaiko, yerel basına yaptığı açıklamada, cumhurbaşkanlığı ofisindeki personelin cumhurbaşkanının ayrılışını doğruladığını ancak nerede olduğunun henüz belli olmadığını söyledi. Randrianasoloniaiko, “Cumhurbaşkanı dün gece ülkeden ayrıldı. Ofisiyle iletişime geçtik ve ayrılışını doğruladılar,” dedi.
CUMHURBAŞKANLIĞINDAN YENİ AÇIKLAMALAR
Cumhurbaşkanlığından yapılan açıklamada Madagaskar Cumhurbaşkanı Andry Rajoelina’nın ulusa sesleniş konuşmasının, bir grup askerin devlet yayın kuruluşunun merkezini ele geçirme tehdidinde bulunmasının ardından, ordunun düzeni sağlamak için müdahale etmesi nedeniyle ertelendiği ifade edildi.
Açıklamada, genelkurmay başkanı General Demosthene Pikulas’ın “arabuluculuk yapmak, örgütlenmek ve sorumluluk almak” için bölgeye gittiği belirtildi.
Cumhurbaşkanlığı ofisi Pazartesi günü erken saatlerde cumhurbaşkanının yerel saatle 19’da ulusa sesleneceğini söyledi, ancak müzakereler devam ederken konuşması 20.30’a ve daha sonra 21.30’a ertelendi.