Madagaskar’da haftalardır süren hükümet karşıtı protestoların ardından Cumhurbaşkanı Andry Rajoelina, Ulusal Meclis’i feshettiğini açıkladı. Karar, ülkenin başkenti Antananarivo’da giderek büyüyen halk gösterileri ve ordu içerisinde yaşanan bölünmelerin gölgesinde geldi. Cumhurbaşkanlığı tarafından yayımlanan kararname, “Anayasa’nın 60. maddesi uyarınca Ulusal Meclis feshedilmiştir” ifadeleriyle duyuruldu ve karar “acil durum” gerekçesiyle radyo ve televizyonlardan kamuoyuna ilan edildi.
PROTESTOLAR BÜYÜYOR
25 Eylül’de elektrik ve su kesintilerine tepki olarak başlayan gösteriler, kısa sürede hükümet karşıtı bir halk hareketine dönüştü. Gençlerin öncülük ettiği bu protestolar, yolsuzluk, kötü yönetim ve temel hizmetlerin çökmesi gibi kronik sorunlara karşı büyük bir öfkeyi ortaya koydu.
Ordu içinden bazı birlikler de protestoculara destek vererek ateş açmayı reddetti, böylece Cumhurbaşkanı Rajoelina’nın yönetimi üzerindeki baskı arttı. Başkentte binlerce kişi, Rajoelina’yı “Fransa’nın kuklası” olarak nitelendiren pankartlar taşıdı, birçok protestocu da “Gen Z” sembolleriyle yürüyüşlere katıldı.
CUMHURBAŞKANI İSTİFA ÇAĞRILARINA DİRENİYOR
Rajoelina, pazar günü “güvenlik gerekçesiyle” gizli bir yerden yaptığı açıklamada istifa etmeyi reddetti. Ülkedeki muhalefet ise, kararın hukuki geçerliliğini sorguluyor. Ulusal Meclis Başkan Yardımcısı Siteny Randrianasoloniaiko: “Bu kararname yasal değildir, Meclis Başkanı’na danışılmadı.” diyerek Cumhurbaşkanı’nı anayasayı ihlal etmekle suçladı. Muhalefet partileri, mecliste Rajoelina’ya karşı azil süreci başlatmak için imza toplamaya başladı.
2009’daki darbeyle iktidara gelen Rajoelina, yıllar içinde kendisine destek veren elit askerî birim CAPSAT da dâhil olmak üzere ordunun önemli kesimlerinin desteğini kaybetti. CAPSAT birlikleri geçtiğimiz hafta sonu protestocuların safına katılarak, onlara müdahale etmeyeceklerini açıkladı.
Rajoelina, X hesabından yaptığı paylaşımda Meclis’in feshedilmesinin “ülkeye yeniden düzen getirmek için gerekli” olduğunu savundu ve “Halkın sesi bir kez daha duyulmalı, gençliğin zamanı geldi” ifadelerini kullandı.
HALKIN HAKLI ÖFKESİ
Yaklaşık 30 milyon nüfusa sahip Madagaskar’da halkın dörtte üçü yoksulluk sınırının altında yaşıyor. Dünya Bankası verilerine göre, ülkenin kişi başına düşen millî geliri bağımsızlıktan bu yana yüzde 45 oranında azaldı.
Altyapı yetersizlikleri, enerji krizi ve kuraklık nedeniyle halkın yaşam koşulları giderek kötüleşti. Uzmanlar, derinleşen siyasi krizin ülkenin zaten kırılgan olan ekonomisini daha da zayıflatmasından endişe ediyor.
Fransa Cumhurbaşkanı Emmanuel Macron, anayasal düzenin korunması gerektiğini belirterek Madagaskar’daki olaylara temkinli yaklaştı. Birleşmiş Milletler ve Afrika Birliği ise henüz resmi bir açıklama yapmazken, diplomatik kaynaklar taraflara “itidal çağrısı” yapıldığını aktarıyor. Rajoelina, en erken 60 gün içinde seçimlerin yapılacağını söylerken, muhalefet ve protestocular bu vaadi “zaman kazanma taktiği” olarak görüyor. Ülkede hem siyasi hem toplumsal tansiyon yüksek; protestoların duracağına dair henüz bir işaret yok.
Kaynak: Ajanslar