Kongo Demokratik Cumhuriyeti’nin (KDC) eski Cumhurbaşkanı Joseph Kabila (2001-2019), yüksek askeri mahkeme tarafından M23 isyancı grubuyla iş birliği yaptığı gerekçesiyle gıyabında idam cezasına çarptırıldı.
Salı günü açıklanan karar, yaklaşık üç ay süren yargılamanın ardından açıklandı. Mahkeme, Kabila’yı savaş suçları, vatana ihanet, tecavüz, cinayet, komplo, savaş suçlarının propagandası, ayaklanma hareketi örgütleme ve M23 isyanıyla suç ortaklığı yapmakla suçlu buldu. Kararı, mahkeme başkanı Korgeneral Joseph Katalayi duyurdu.
Kinşasa yönetimi, Ruanda’nın desteklediğini iddia ettiği M23’ün bu yıl ocaktan bu yana ülkenin doğusunda iki büyük kenti ele geçirdiğini ve Kuzey Kivu ile Güney Kivu eyaletlerinde stratejik bölgeleri kontrol altında tuttuğunu bildirmişti. Mahkeme, Kabila’nın bu isyancı hareketle doğrudan bağ kurduğunu öne sürdü.
İDAM CEZASINA EK OLARAK TAZMİNAT DA İSTENDİ
İdam cezasına ek olarak Kabila, KDC devletine 29 milyar dolar, Kuzey Kivu ve Güney Kivu eyaletlerine ise kişi başı 2 milyar dolar olmak üzere toplam 33 milyar dolar tazminat ödemeye mahkûm edildi. Ancak mahkeme, sanığın mal varlıklarına el konulmayacağını açıkladı.
Dava, Temmuz ayında başlamış ve Kabila tarafından boykot edilmişti. Yurt dışında bulunan eski lider, ne duruşmalara katıldı ne de avukat görevlendirdi. Kabila’nın partisi ise davayı “siyasi bir rakibi saf dışı bırakmaya yönelik sahte yargılama” olarak nitelendirdi.
ÜLKE TARİHİNDE BİR İLK
Savcılık ve müdahil tarafların suçlamaları; uluslararası basında çıkan haberler, sivil toplum raporları ile Kabila ve yakın çevresine atfedilen konuşma ve röportajlara dayandırıldı. Kararın 12 Eylül’de açıklanması beklenirken, yeni tanıkların ortaya çıktığı iddiasıyla süreç ertelenmiş ancak bu tanıklar mahkemeye çıkmamıştı.
Kabila hakkında verilen bu karar, ülke tarihinde bir ilk olarak değerlendiriliyor. Daha önce hiçbir eski devlet başkanı, Kongo’da bu denli ağır bir cezaya çarptırılmamıştı.