Blackwater’ın tartışmalı kurucusu Erik Prince, Kongo Demokratik Cumhuriyeti (KDC) ile ülkenin devasa maden rezervlerini güvence altına almak ve gelirini artırmak için yeni bir anlaşma imzaladı. Reuters tarafından duyurulan bu anlaşma, 2025 başında gerçekleşen büyük bir isyancı saldırısından önce yapıldı. Anlaşma, özellikle bakır ve kobalt açısından zengin güney bölgelerinde vergi tahsilatının sıkılaştırılması ve sınır ötesi kaçakçılıkla mücadeleye odaklanıyor. Prince’in danışmanlarının bu alanlara yoğunlaşması, M23 isyancılarının etkili olduğu doğudaki Kivu bölgesinden uzak durması bekleniyor. Bu girişim, Kinşasa ile Washington arasında süren “madenler karşılığında güvenlik” temalı daha geniş kapsamlı müzakerelerin bir parçası. Ancak ABD henüz sahada nasıl bir rol üstleneceğini netleştirmedi. Prince’in dahil olması ise hassasiyet taşıyor; zira resmî görev alanı vergi ve lojistikle sınırlı görünse de, özel askeri operasyonlarla dolu geçmişi, güvenlik ve devlet fonksiyonları arasındaki sınırların muğlaklaştığına dair endişeleri artırıyor.
ERIK PRINCE’İN KDC SERÜVENİ: ZAMAN ÇİZELGESİ
Prince’e bağlı şirketler, başta lojistik ve nakliye olmak üzere KDC’de faaliyet göstermeye başladı. Hedef, madencilik sektörüne girmekti. Bukavu’da Congo Gold Raffinerie (CGR) adlı bir şirket kuruldu. Bu ortaklık, Prince’in Frontier Services Group (FSG) şirketinin üst düzey yöneticisi Liu Zhigang ile eski Cumhurbaşkanı Joseph Kabila’ya yakın isimler ve bir altın kaçakçısı arasında bağlantılar içeriyordu. FSG doğrudan ortak olmasa da, CGR’nin ana hissedarı Global Investment Congo (GIC) şirketinin tek yöneticisi Liu idi. Bu yapı, siyasi geçiş sürecinde altın sektöründe güçlü çıkarların birleştiğine dair soru işaretleri doğurdu.
2023: GÜVENLİK ŞİRKETİ GİRİŞİMİ
Birleşmiş Milletler, Prince’i Kuzey Kivu’daki bir anlaşma ile ilişkilendirdi. Plan, Kolombiya, Meksika ve Arjantin’den 2.000’in üzerinde paralı askerin madenleri korumak ve isyancı ilerleyişini durdurmak için konuşlandırılmasını içeriyordu. Bu plan, BAE ile KDC arasında aracılıkla hazırlandı ancak resmî bir anlaşmaya varılamadı. Prince, aynı yıl Kinşasa ile yaptığı görüşmelerde de doğu Kongo’ya müteahhitler göndermeyi önerdi, ancak sonuç alınamadı.
OCAK 2025: İSYANCI SALDIRILARI ÖNCESİ DÖNEM
Ruanda destekli M23 isyancılarının Goma ve Bukavu’yu ele geçirmesiyle sonuçlanan büyük saldırılar öncesinde, Prince ile KDC hükümeti arasında maden güvenliği üzerine görüşmeler sürüyordu.
NİSAN 2025: MADEN GÜVENLİĞİ ANLAŞMASI TAMAMLANDI
Erik Prince, KDC hükümetiyle ülkenin özellikle Katanga bölgesindeki maden zenginliğini koruma ve vergilendirme konusunda resmi bir anlaşmaya vardı. Anlaşma, kaçakçılık ve yolsuzluk nedeniyle zarar gören devlet gelirlerini artırmayı amaçlıyor. İlk aşamada danışman ve teknik uzmanların sahaya gönderilmesi planlanıyor. Bu uzmanlar maden güvenliğini sağlamak ve vergi toplama süreçlerini iyileştirmekle görevli olacak. Uzmanların sayısı ve konuşlanacakları yerler ise henüz netleşmedi. Bu anlaşma, KDC’nin Trump yönetimi döneminde önerdiği “maden karşılığı güvenlik” planı çerçevesinde ABD ile süren kritik maden iş birliği görüşmelerinin bir uzantısı niteliğinde.