Kenya’da binlerce genç, geçimini dünyanın dört bir yanındaki öğrenciler için makale ve tez yazarak sağlıyor. “Gölge akademisyen” olarak bilinen bu yazarlar, sipariş üzerine hazırladıkları ödevleri adlarını hiç anmadan teslim ediyor, çalışmalar teslim alan öğrenciler tarafından kendi emekleriymiş gibi sunuluyor. İngiltere, ABD ve diğer ülkelerdeki öğrencilerin notlarını yükselten bu görünmez kalemler, Nairobi’yi dev bir “makale fabrikasına” dönüştürmüş durumda.
Kenya, bu gizli sektörün kalbi hâline geldi. Sadece başkentte 40 bine yakın hayalet yazar bulunduğu tahmin ediliyor. Makine mühendisliğinden edebiyata, kuantum fiziğinden hemşireliğe kadar her alanda çalışan bu gençler, bir ödev için sayfa başına 1 sterlinden az kazanabildikleri gibi, bir tezden binlerce sterlin elde edenler de var. En başarılıları ise bir doktor maaşı kadar gelir sağlıyor.
Oxford Üniversitesi’nden sosyolog Patricia Kingori, bu dünyayı gün yüzüne çıkaran bir belgesel hazırladı. Nairobi’deki gençlerle buluşan Kingori, onların hızına ve üretkenliğine hayran kaldığını şu sözlerle ifade ediyor:
“Sanki amatör bir koşucu olarak Olimpiyat köyüne girmişim gibi hissettim. Hiç bilmedikleri bir konuda altı saatte makale yazabiliyorlar.”
Fakat çoğu, Batılı isimlerle sahte profiller açmak zorunda kalıyor. Çünkü müşteriler, hizmetin Afrika’dan geldiğini öğrenirse güvenip tercih etmekten geri duruyor. Belgeselde Mercy adında genç bir anne, sabaha kadar bilgisayar başında kalarak iki farklı konu üzerinde çalışmak zorunda kaldığını, üç saatlik uykuyla yetindiğini anlatıyor. Bir başka yazar olan Chege ise kazandığı parayla eğitimini sürdürmüş, kız kardeşinin okul masraflarını ödeyip, ailesine ev yaptırıp araba satın alabilmiş. Bu işe dahil olan gençler için bu iş yalnızca hayatta kalmanın değil, aynı zamanda ailelerinin geleceğini kurtarmanın da tek aracı.
Ama durum hep aynı şekilde ilerlemiyor. Bazı öğrenciler, ödev yaptırmak için ödeme yerine çıplak fotoğraflarını göndermek zorunda kalıyor. Ailesinin tüm birikimini eğitimine yatıran bir ABD’li öğrenci, ödeme yapamadığı için bu yola başvurmak zorunda kaldığı belirtildi.
İNGİLTERE’DE YASAKLANDI FAKAT ETKİLİ OLMADI
İngiltere’de makale fabrikaları 2022’de yasaklandı. Yine de Imperial College London’dan uzman Thomas Lancaster, yasağın işe yaramadığını söylüyor. Üretken yapay zekânın yükselişiyle öğrenciler artık ChatGPT gibi sistemlerden taslak alıp, hayalet yazarlara düzenlettirerek işin kaynağını gizlemeye çalışıyor. Bu da “kopya sektörünün” hâlâ ayakta kaldığını gösteriyor. Kingori, belgeselde tanık olduğu durumu öfkeyle dile getiriyor:
“Kenya haritada bununla anılmamalı. Dünya adil olsaydı, bu akademisyenler kendi isimleriyle sahneye çıkabilirdi.”
“Shadow Scholars” (Gölge Akademisyenler) belgeseli, 16 Eylül’de İngiltere’de, 24 Eylül’de ise Channel 4’te gösterime girecek.
Kaynak: The Guardian