Kenya Devlet Başkanı William Ruto’nun, ülkenin kuzeyinde ulusal kimlik belgeleri için uygulanan inceleme sürecini kaldırma kararı aldı. Bu karar kamuoyunda geniş yankı uyandırdı. Kararı destekleyenler bunun eşitlik ve vatandaşlık hakları açısından önemli bir adım olduğunu belirtirken bazı kesimler ise güvenlik riskleri konusunda endişelerini dile getirdi.
Eşitlik için önemli bir adım
Çevre Kabine Sekreteri Aden Duale, sürecin kaldırılmasını memnuniyetle karşıladığını belirterek, bu adımın anayasal hakların korunması açısından büyük bir gelişme olduğunu vurguladı. Uzun süredir devam eden kimlik inceleme sürecinin ayrımcı bir uygulama olduğunu savunan Duale, tüm vatandaşların kimlik belgelerine eşit şekilde erişmesi gerektiğinin altını çizdi.
“Anayasamız açıkça her vatandaşın kayıt altına alınma ve kimlik edinme hakkına sahip olduğunu belirtmektedir. Bu bir ayrıcalık değil, Kuzey Kenya halkı da dahil olmak üzere herkesin temel hakkıdır.” ifadelerini kullandı.
Mandera Senatörü Ali Roba da karara destek vererek, uygulamanın bölge sakinlerine ikinci sınıf vatandaş muamelesi yaptığını ve haksız bir yük getirdiğini belirtti. İnceleme sürecinin kaldırılmasının bölgedeki gençlerin gereksiz gecikmeler ve bürokratik engellerle karşılaşmadan kimlik belgelerine erişmesine olanak tanıyacağını söyledi.
Mombasa Valisi Abdulswamad Nassir de benzer bir açıklama yaparak, ulusal birliğin güçlendirilmesi adına ayrımcı politikaların sona erdirilmesi gerektiğini dile getirdi. Kenya’nın en büyük gücünün çeşitliliği olduğunu belirten Nassir, “Tüm vatandaşların eşit haklara sahip olması gerekir” dedi.
Eski Maliye Bakanı Ukur Yattani, Likoni Milletvekili Mishi Mboko ve İl Meclisi üyeleri de kararı destekleyenler arasında yer aldı. Liderler, bu adımı geçmişteki haksız uygulamaların düzeltilmesi yönünde atılmış önemli bir adım olarak değerlendirdi.
Güvenlik endişeleri ve muhalefet
Öte yandan, bazı siyasetçiler ve güvenlik uzmanları, inceleme sürecinin kaldırılmasının ulusal güvenlik açısından riskler taşıyabileceği konusunda uyardı. Trans Nzoia Valisi George Natembeya, uygulamanın kaldırılmasına karşı çıkarak kararın ilerleyen yıllarda ciddi güvenlik sorunlarına yol açabileceğini söyledi.
Muhalifler, incelemenin kaldırılmasının kimlik belgelerinin kötüye kullanımına yol açabileceğini ve yasa dışı göçün artmasına neden olabileceğini savunuyor. Ayrıca sürecin kaldırılmasının terör örgütleri ve yasa dışı grupların kimlik edinmesini kolaylaştırabileceği yönünde endişeler dile getirildi.
Kenya hükümeti, kararın ardından ortaya çıkan tartışmaları yakından takip ediyor. Sürecin kaldırılmasının uzun vadede ne gibi etkileri olacağı konusunda ise kamuoyunda farklı görüşler hakim.