Kenya hükümeti, Çin ile derinleşen ilişkilerine yönelik ABD’den gelen eleştirileri reddederek, dış politikasının bağımsız ve ulusal çıkarlara dayalı olduğunu açıkladı. Açıklama, ABD Senatosu Dış İlişkiler Komitesi Başkanı Jim Risch’in Kenya’nın Çin ile yakınlaşmasını eleştiren sert sözlerinin ardından geldi.
SENATÖR RISCH’TEN SERT ELEŞTİRİLER
Senatör Risch, Başkan William Ruto’nun Kenya ve Çin’i “yeni bir dünya düzeninin ortak mimarları” olarak tanımlamasını, ABD-Kenya ilişkilerine meydan okuma olarak değerlendirdi. Risch, bu söylemin Çin’in küresel ajandasına destek anlamına geldiğini belirterek, Washington yönetimini Kenya gibi Pekin’le iş birliğini artıran ülkelerle ilişkilerini yeniden değerlendirmeye çağırdı.
KENYA’DAN YANIT: “TARAF DEĞİLİZ, SESİMİZİ YÜKSELTİYORUZ”
Kenya Ulusal Meclisi Savunma ve Dış İlişkiler Komitesi Başkanı Nelson Koech, Ruto’nun açıklamalarının Afrika’nın küresel sistemlerdeki haklı konumunu yansıttığını söyledi. Koech, Senatör Risch’e gönderdiği mektupta, Kenya’nın uzun süredir ABD ile stratejik ortak olduğunu hatırlatarak; “Kenya taraf tutmuyor, sadece sesimizi duyuruyoruz.” ifadelerini kullandı.
RUTO’NUN PEKİN ZİYARETİ VE ANLAŞMALAR
Bu diplomatik gerilim, Başkan Ruto’nun Çin’e yaptığı resmi ziyaretin hemen ardından yaşandı. Ruto, bu yıl Çin’i ziyaret eden ilk Afrika lideri oldu ve Çin Devlet Başkanı Şi Cinping ile görüşerek ikili ilişkileri “Kapsamlı Stratejik Ortaklık” düzeyine yükseltti. Ziyaret kapsamında altyapı, ticaret, enerji ve dijital inovasyon alanlarını kapsayan toplam 20 anlaşma imzalandı. Bu anlaşmalar arasında, Standard Gauge Demiryolu’nun Uganda sınırına kadar uzatılması planı da bulunuyor.
“YALNIZCA EKONOMİ DEĞİL, ONUR VE REFAH”
Başkan Ruto, Pekin Üniversitesi’nde verdiği bir konferansta daha adil ve kapsayıcı bir küresel düzen çağrısında bulunarak, “Amacımız yalnızca ekonomik ilerleme değil, aynı zamanda onur ve paylaşılan refahtır.” dedi.
ÇİN’DEN ÖVGÜ VE KUŞAK-YOL VURGUSU
Çinli yetkililer, bu ziyareti Afrika-Çin ilişkilerinde önemli bir dönüm noktası olarak nitelendirdi. Kenya’nın, Çin’in Kuşak ve Yol Girişimi ile ulusal kalkınma hedefi olan Vizyon 2030’u uyumlu hale getirmedeki rolü övgüyle karşılandı.
KENYA’NIN ÇOK KUTUPLU DIŞ POLİTİKASI
ABD, Kenya için hâlâ önemli bir müttefik olarak kalırken, Nairobi yönetimi dış politikasını çeşitlendirme yoluna gidiyor. Kenyalı yetkililer, çok kutuplu bir yaklaşımın sürdürülebilir kalkınma ve bölgesel entegrasyon açısından gerekli olduğunu savunuyor.
Küresel jeopolitik gerilimlerin arttığı bir dönemde Kenya’nın Doğu ile Batı arasında denge kurma çabası, Afrika ülkelerinin uluslararası diplomaside daha fazla söz sahibi olma eğilimini de gözler önüne seriyor.