Fransa’nın, 128 yıl önce Fransız askerleri tarafından başı kesilen Madagaskar Kralı Toera’nın da aralarında bulunduğu üç kafatasını iade etmesi, adadaki sömürge geçmişine dair tartışmaları yeniden alevlendirdi.
Fransız ordusu, 1883-1895 yılları arasında düzenlenen ve “Franco-Hovah Savaşları” olarak bilinen işgal operasyonlarının ardından 1896’da Madagaskar’ı sömürgeleştirmişti. General Joseph Simon Gallieni’nin önderliğinde yürütülen askeri harekât, 1897’de monarşinin çöküşüne ve sömürge yönetiminin kurulmasına yol açtı.
Bu süreçte Sakalava Kralı Toera’nın bağımsızlık mücadelesi kanlı bir şekilde bastırıldı. 1897’de Toera başı kesilerek idam edilirken, binlerce kişi de hayatını kaybetti. Aynı yıl Merina hanedanının son kraliçesi Ranavalona III sürgüne gönderildi.
Madagaskar halkı sonraki yıllarda da sömürge baskısına direndi. 1947’de başlayan büyük ayaklanma Fransız güçlerince şiddetle bastırıldı ve on binlerce kişi öldürüldü. Nihayetinde ülke, uzun mücadelenin ardından 1960’ta bağımsızlığını kazandı.
İADE EDİLEN KAFATASLARI
Fransa, 26 Ağustos’ta üç kafatasını Madagaskar’a teslim etti. 1 Eylül’de Antananarivo’ya ulaşan kafatasları, 2 Eylül’de Cumhurbaşkanı Andry Rajoelina’nın da katıldığı törenle Ulusal Kahramanlar Mozolesi’nde karşılandı. Geleneksel kostümler ve ritüellerle gerçekleşen tören, duygusal anlara sahne oldu.
Paris’teki Ulusal Doğa Tarihi Müzesi’nde saklanan bu üç kafatasının, Fransız ordusunun sömürge döneminde düzenlediği katliamların kurbanlarına ait olduğu ve bunlardan birinin 1897’de idam edilen Kral Toera’ya ait olduğuna inanılıyor.
Madagaskar, kafataslarının iadesi için 27 Mayıs 2022’de resmi talepte bulunmuştu.