Kakao fiyatları, uluslararası piyasalarda geçtiğimiz yıl gördüğü büyük artışların ardından, 2024 yılı itibarıyla yüzde 30’un üzerinde gerileyerek önemli bir düşüş yaşadı. 2023 yılı sonunda kakao fiyatı ton başına 12 bin 931 dolara kadar yükselmişken, bu yıl fiyatlar 8 bin doların altına inmişti.
ARZ SORUNLARI VE TALEP ARTISI
Geçen yıl kakao fiyatlarındaki bu artış, özellikle Batı Afrika’daki üretim sorunları ve olumsuz hava koşullarıyla ilişkilendirilmişti. Fildişi Sahili ve Gana’daki zayıf üretim, küresel kakao arzında ciddi sıkıntılara yol açmış ve bu durum fiyatları artırmıştı. Ayrıca, kakao alıcıları arasında kıtlık beklentisiyle artan talep, fiyatları daha da yukarı çekmişti. Fildişi Sahili’nde ihracatçıların kötü kalite nedeniyle kakao çekirdeklerini reddetmesi, arzın daha da daralacağı endişelerini güçlendirmişti.
İYİLEŞEN ARZ VE DÜŞEN FİYATLAR
Ancak, 2024 yılı itibarıyla kakao arzındaki iyileşmeler fiyatlar üzerinde baskı oluşturdu. Hava koşullarının düzelmesi ve Batı Afrika’daki kuraklık endişelerinin azalması, arzda bir rahatlama sağladı. Bununla birlikte, çikolata üreticileri arasındaki talep düşüşü, fiyatların geri çekilmesinde önemli bir rol oynadı. Çikolata üreticisi firmalar, yüksek fiyatların talebi olumsuz etkilediği konusunda uyarıda bulunmuştu.
Kakao fiyatlarındaki düşüş, aynı zamanda üretimdeki artış beklentileriyle ilişkilendiriliyor. Uzmanlar, kakao üretiminin artacağı ve açığın azalacağı yönündeki tahminlerin, fiyatların kalıcı bir şekilde yüksek kalmasının mümkün olmadığını gösterdiğini belirtiyor. Ayrıca, kakao üretiminde Batı Afrika’nın önemli bir rol oynamasına rağmen, bu bölgedeki hava koşullarının düzelmesi fiyatların düşmesinde etkili oldu.
FİYATLARIN DENGELENMESİ BEKLENTİSİ
2024 yılı sonunda, Uluslararası Kakao Organizasyonu, sezon için 142 bin metrik ton fazlalık tahmin ettiğini açıkladı. Bu da, piyasadaki arz-talep dengesinin normalleşeceğini ve fiyatların daha dengeli bir seviyeye ulaşacağını gösteriyor. Ancak, spekülatif faaliyetler ve olumsuz hava koşulları gibi faktörlerin, fiyatlarda dalgalanmalara neden olabileceği belirtiliyor.
Kakao fiyatlarındaki bu inişli çıkışlar, üretim tahminlerinin iyileşmesiyle birlikte daha dengeli bir arz-talep dengesine yol açacak gibi görünüyor. Ancak, piyasa dinamiklerinin nasıl şekilleneceği, gelecekteki hava koşullarına ve üretim performansına bağlı olarak değişebilir.