Yılın başında sert düşüş yaşayan kakao fiyatları, mayıs ayında yüzde 20’den fazla artarak yeniden 11 bin dolar seviyesinin üzerine çıktı. Batı Afrika’daki kuraklık ve kalite sorunları, fiyatlardaki yükselişin en önemli sebepleri arasında gösteriliyor.
2025’in başından bu yana kakao fiyatları yüzde 34 oranında değer kaybederek ton başına 7.613 dolara kadar gerilemişti. Ancak nisan ayında başlayan toparlanma süreciyle birlikte fiyatlar, mayıs ayı itibarıyla yüzde 24 artışla 11.280 dolara kadar yükseldi.
Uzmanlar, bu artışın kalıcı olabileceğini ve kakao fiyatlarının geçtiğimiz yıl ulaşılan 12.931 dolarlık rekor seviyeyi yeniden test edebileceğini belirtiyor.
KALİTE DÜŞÜKLÜĞÜ FİYATLARI YUKARI ÇEKİYOR
Fiyatlardaki bu yükselişin en önemli nedenlerinden biri ise dünyanın en büyük üreticilerinden biri olan Fildişi Sahili’ndeki hasat kalitesindeki düşüş. Anadolu Ajansı’na konuşan Vadeli İşlemler ve Emtia Piyasaları Uzmanı Zafer Ergezen, Batı Afrika ülkelerinin küresel kakao üretiminin yüzde 70’ini, Fildişi Sahili ve Gana’nın ise bu payın yüzde 60’ını karşıladığını belirtti.
Ergezen, “Son dönemde Fildişi Sahili’nde yağış yetersizliğine bağlı olarak verimde ciddi bir düşüş yaşanmasa da, kakao kalitesinde önemli gerilemeler görüldü. Özellikle Avrupa’daki büyük çikolata üreticileri, teslim edilen ürünlerin kalitesine dair ciddi endişeler taşıyor,” ifadelerini kullandı.
Bu durumun, düşük kaliteli ürünlere olan talebi azaltabileceği yönündeki beklentileri güçlendirdiğini belirten Ergezen, “Hasat geçen yıla göre yüzde 10 artmasına rağmen, kalite sorunu nedeniyle fiyatlar yükseldi. Eğer bu kalite sorunu devam ederse, fiyatlar daha da yukarı çıkabilir,” dedi.
TEDARİK VE TALEP DENGESİZLİĞİ SÜRÜYOR
Fiyatlardaki önceki düşüşte ise arz fazlası beklentisi ve bazı büyük üretici firmaların talep daralmasına ilişkin açıklamaları etkili olmuştu. ABD merkezli çikolata devleri Hershey’s ve Mondelez International, yüksek kakao fiyatlarının talebi olumsuz etkilediğini açıklamıştı.
Öte yandan, Nijerya’nın ihracat kapasitesini artırması, piyasalarda bir süre arz endişelerini azaltmıştı. Ancak Fildişi Sahili’nin ihracat hızının düşmesi ve Batı Afrika’daki kuraklık koşullarının sürmesi, yeniden arz kaygılarını gündeme taşıdı.
African Flood and Drought Monitor verilerine göre, son yağışlara rağmen Fildişi Sahili ve Gana’nın üçte birinden fazlası hâlâ kuraklık koşulları altında. Bu da tedarik zincirinde yeni aksamalara yol açabileceği endişelerini artırıyor.