İspanya, Afrika ile ekonomik ve diplomatik ilişkilerini güçlendirme hedefi doğrultusunda 3. Afrika-İspanya Zirvesi’ni 6 Temmuz 2025 Pazar günü Madrid’de başlattı. Zirveye Fildişi Sahili, Togo ve Somali başta olmak üzere birçok Afrika ülkesinden üst düzey temsilciler katıldı. Zirvenin ana hedefi, 2024 yılının ilk yarısında 35 milyar dolara ulaşan ikili ticaret hacmini arttırmaya yönelik iş birliklerini görüşmek.
İspanya’nın Afrika’daki ekonomik varlığını dört sektör üzerinden büyütmeyi hedefliyor. Bu sektörler ise:
- İnşaat
- Yenilenebilir enerji
- Tuzlu su arıtma tesisleri
- İlaç sanayi
Bu strateji, İspanya’nın 2025–2028 Afrika planının temel taşları olarak görülüyor.
EĞİTİM VE GÖÇ YÖNETİMİ DE GÜNDEMDE
Ekonomik ilişkilerin yanı sıra, zirvede göçle mücadele ve mesleki eğitim başlıkları da öne çıkıyor. İspanya hükümeti, Afrika’daki gençler için mesleki eğitim alanında yatırımlar yapmayı ve bu doğrultuda yeni Ticaret Odaları ağı kurmayı planlıyor. Bu yaklaşım ile amaçlanan şey, düzensiz göçle mücadelede yerinde kalkınmayı destekleme politikalarını güçlendirmek.
İspanya Dışişleri Bakanı Diego Martínez Belío, zirvede Afrika’nın potansiyelini vurgu yaparak şu sözlere yer verdi:
“Afrika muazzam bir kıta ve burada ilerleme sağlamak için koordineli eylem ve gerçekçi bir bakış açısı gerekli. İspanya’da iki milyon Afrikalı yaşıyor ve onlarla diyalog kurmalıyız.”
FAS, NİJERYA VE KAMERUN’LA SOMUT ORTAKLIKLAR
Zirve, İspanya’nın son dönemde Afrika’da attığı somut adımlarla da daha da dikkat çekici bir hale geldi. Ecofin Ajansı’na göre, İspanya Mayıs ayında Fas’ta Afrika’nın en büyük tuzdan arındırma tesisini kurmak için 381 milyon dolarlık bir yatırım sağladı. Bu projeye, Faslı ortakların yanı sıra İspanyol altyapı devi Acciona da dahil olmuş durumda.
Mart 2025’te ise İspanya ile Nijerya arasında düzenli diplomatik istişareleri kapsayan bir Mutabakat Muhtırası imzalandı. Nijerya, İspanya’nın Afrika’daki birincil petrol tedarikçisi olma özelliğini sürdürüyor.
2023’ün sonunda İspanya ile Kamerun arasında, küçük ve orta ölçekli işletmelere yönelik bir kuluçka merkezi eğitim anlaşması da yapıldı. Bu tür eğitim ve kapasite geliştirme projeleri, Afrika’da kalkınmaya katkı sağlayacak şekilde tasarlandı.
TİCARİ İLİŞKİLERDE HIZLI BİR ARTIŞ YAŞANIYOR
Trade Map verilerine göre, 2024 yılı itibarıyla Afrika, İspanya’dan 20,7 milyar dolar değerinde ürün ithal ederken, Afrika’nın İspanya’ya ihracatı 35,7 milyar dolara ulaştı. Bu ticaret hacmi, zirvenin ekonomik önemini ortaya koyuyor.
Afrika’da İspanya’nın en büyük ticaret ortağı Fas olmaya devam ediyor. Onu Cezayir, Nijerya, Libya ve Güney Afrika takip ediyor. Fakat bu yoğun ilişkilere rağmen, özellikle Fas’la yapılan tarımsal ürünler üzerinden bazı ticari gerginlikler yaşandığı da görülüyor.
REKABET ARTIYOR, AFRİKA’DA KALICI OLMA ARZUSU
İspanya’nın Afrika’da büyüyen ilgisi, Çin, Türkiye ve Körfez ülkeleriyle giderek artan bir rekabet ortamında şekilleniyor. Zirvede gündeme gelen bir diğer konu ise İspanya’nın bu açıklamaları kıtanın geleneksel ortaklarının ötesine geçerek somut projelere dönüştürüp dönüştüremeyeceği oldu.
Ayrıca İspanya’nın Afrika açılımı, AfCFTA (Afrika Kıtasal Serbest Ticaret Alanı) ve Afrika Birliği’nin 2063 Gündemi gibi bölgesel kalkınma planlarıyla ne derece uyumlu şekilde ilerleyeceği sorusunu da beraberinde getiriyor. Bu düzlemde, sürdürülebilir ve eşitlik temelli iş birlikleri kurmanın İspanya için kritik olacağı açıkça görülebiliyor.
Kaynak: Ecofin Agency