Kongo Demokratik Cumhuriyeti’nin doğusunda, M23 isyancı grubunun işgali altındaki Goma’da hayat, belirsizlik ve korku sarmalında sürmeye devam ediyor. Genç sanatçı Edizon Musavuli, bu atmosferi çizgi romanlarda işleyerek daha görünür bir hale getirmeye çalışıyor. Musavuki’nin Goma için kaleme aldığı ilk eseri “Baraka ve Goma’daki Belirsiz Hayat”, kuşatma altındaki bir bölgede, bir çocuğun gözünden gündelik yaşamı anlatıyor.
BİR ÇOCUĞUN GÖZÜNDEN GOMA
Çizgi roman, küçük Baraka’nın Goma sokaklarında banditlerle karşılaşmasıyla başlıyor. Evde sessizliğe gömülmüş bir aile, karıncalı radyo sesleri ve umut arayan bir çocuk… Musavuli, hikâyeyi Lake Kivu kıyısında umutsuzca ufka bakan Baraka ile devam ettiriyor.
31 yaşındaki Musavuli, çocukluğundan beri resim yaptığını söylüyor. Nairobi’deki Afrika Dijital Medya Enstitüsü’nde eğitim alsa da maddi zorluklar yüzünden yarıda bırakmak zorunda kalmış. 2020’de Goma’daki Fransız Kültür Merkezi’nde açtığı ilk sergi büyük ilgi topladı. Fakat 2021’de M23’ün bölgeyi işgal etmesiyle sergi kapandı. Musavuli:
“Sanat umut verir ama bizim gerçeklerimizi değiştirmiyor. Goma’da insanlar artık ilgisizleşti. Çünkü günlük kaygılar her şeyin önüne geçiyor.” sözleriyle yaşanan durumu özetliyor.
SANAT VE SİYASET ARASINDAKİ İNCE ÇİZGİ
Musavuli, kendini siyasi bir sanatçı olarak tanımlamasa da eserleri politik alt metinler taşıyor.
“Etrafımdakilerin düşündüklerini söylüyorum. Bu da ister istemez siyasete dokunuyor. Kinşasa’da isyancıları eleştirmek normal. Ama burada normal olan sessiz kalmak. Çünkü güvende değiliz.”
Musavuli, Instagram üzerinden hikâyelerini paylaşarak sesini daha geniş kitlelere ulaştırıyor. Çizimlerine eşlik eden bir paylaşımda:
”Benim geldiğim yerde insanlar yürümeyi öğrenmeden koşmayı öğrenir.” yazıyor. Bir videosunda ise resim yaparken fonda silah sesleri duyuluyor.
BASKI VE GEÇİM DERDİ
M23’ün Goma’yı kontrol altına almasıyla bazı sanatçılar örgütün baskısıyla propaganda üretmeye zorlandı. Musavuli ise bunu reddediyor: “Sanatımı onların hizmetine veremem.” diyor.
Diğer taraftan Kongo’da sanat alanında şu an için kazanç elde eden kişi sayısı neredeyse yok. Musavuli, geçimini Habari RDC isimli blog için karikatür çizerek sağlıyor. Durumu:
“Sanatı sadece para için yapmıyorum, ama insanlar hayatta kalmak için başka işler yapmak zorunda.” sözleriyle açıklıyor.
UMUT VE DİRENİŞ
Tüm zorluklara rağmen Musavuli, Goma halkının direncine güveniyor:
“Biz dayanıklı bir toplumuz. Bu ilk kez yaşadığımız bir şey değil. İki kişiye bile ulaşsa, ses çıkarmak susmaktan daha iyidir.”
Çizgi romanın sonunda Baraka, başı dik bir şekilde boş bir yolda yürürken şöyle söylüyor:
“Yarın bugünden farksız olabilir. Ama ben yürümeye devam edeceğim. Umudu taşımak, direnmenin ta kendisidir.”
Kaynak: The Guardian