Afrika’da Etiyopya’da Omo Vadisi’nin o müthiş büyüleyici doğasında bir road trip yapıyoruz. 4 x 4 jeeplerimiz ve rehberlerimiz müthiş. 6-7 araçtan oluşan bir konvoy ile iki hafta boyunca her köşesi bir başka güzel olan bu ülkeyi gezip, insanlarını, tarihini ve kültürünü tanımaya çalışıyoruz. Bu road tripler benim için sanki Afrika’nın ruhuna birer yolculuk gibi.
Bir de kıymetli gezgin dostlarım bu yolculuklarda bana eşlik ediyorlarsa değmeyin keyfime. Bugün Omo Vadisi’nde küçücük bir kabile olan Karo kabilesine gidiyoruz. Hava güzel, masmavi bir gökyüzü bize eşlik ediyor. Asfalt olan anayoldan ayrılıp toprak yollardan doğanın tam ortasından kabilenin olduğu bölgeye doğru ilerliyoruz. Sağlı sollu her yerde yerel karıncaların yaptığı yüksek termit tepeleri görüyoruz. Doğa yemyeşil ve muhteşem bir fauna ve floranın içinden geçiyoruz. Omo Vadisi Ulusal Park’ta büyük bufalolara, zebralara, küçük yerel bir ceylan türü olan “dikdik”lere ve grant ceylan sürülerine, hartebeest geyiklerine, tiang ve oryx tipi antiloplara denk gelebilirsiniz.
Ağaçların tepelerine dikkatlice baktığınızda buralarda balıkçıllara, sakallı kuşlara, pamukçuklara, ağaçkakanlara, güvercinlere, çalı kuşlarına, sinekkapanlara ve bunun gibi birçok değişik yerel kuş türüne denk gelebilirsiniz. Yolumuzun üstünde bir kartal yuvasına denk geliyoruz. “Ne güzelsiniz siz” demeden edemiyoruz.
OMO NEHRİ BESİN KAYNAĞI
Yaklaşık bir saatlik bir yoldan sonra Karo köyüne ulaşıyoruz. Köy halkı araçlarımızı görür görmez çoluk çocuk yanımıza geliyor. Kadınlar, çocuklar, genç erkekler, ergenler, yaşlılar, hepsi burada. Rehberimiz köy halkı ile görüşüp köyü gezmemiz için izin istiyor.
Aracımızdan inince nefes kesici bir manzara ile karşı karşıya kalıyoruz. Çünkü, Karo köyünü Omo Vadisi’nin tam bir tepe noktasına kurmuşlar. Aşağıda gürül gürül akan Omo Nehri hem huzur verici hem de kabile halkı için müthiş bir su ve besin kaynağı.
Karo kabilesi, Korcho, Dublk ve Dus isminde üç ayrı köyde konumlanıyor. Biz ulaşımı en kolay olan Korcho köyüne geldik.
Diğer köyler özellikle Dus köyü bilhassa yağışlı sezonda ulaşım açısından çok zor zira tüm toprak yollar su ve çamur altında kalıyor.
Maalesef Karo kabilesinin kendi pazar yeri yok ve bu nedenle uzunca yollar kat ederek köy halkı Dimeka veya Turmi’ye pazara gitmek durumunda.
Kabilede kadınlar güzellikleri ile ünlüler. Vücutlarındaki ve yüzlerindeki boyalar, sarı lacivert, kırmızı ve beyaz renkte boyunlarına taktıkları renkli boncuk kolyeler, ürkek bakışlar özgün ve çok etkileyici.
Erkekler de aynı şekilde vücutlarını beyaz, sarı, Lacivert, kırmızı ve duman rengindeki boyalarla süslüyorlar. Aynı zamanda çok iyi müzik yapıp danslar edebiliyorlar. Başlarında tüy olan erkekler ise kabilede özel bir kahramanlık statüsüne sahip.
MİNİCİK BARAKALARDA YAŞAM
Tüm köy halkı ve köyün keçileri ile birlikte Karo köyünü dolaşmaya başlıyoruz. Kabilenin evlerini gezmeye ve yaşam tarzlarını öğrenmeye çalışıyoruz. Evlerin bir kısmı teneke evler bir kısmı ise, ağaç dalları çalı ve çırpılardan yaptıkları minicik barakalar. Omo Nehri’nden getirdikleri çamurlu suyu kendilerince bir ahşap tasın içinde nasıl arındırdıklarını ve içme suyu haline getirdiklerini anlatıyorlar. Oysa su işlemden önce de sonra da çok yüksek derecede bakteri ihtiva ediyor. Yiyeceklerini sakladıkları çalılardan yapılmış depoları ve yine çalılarla çevrilmiş olan açık hava ahırlarını bize gösteriyorlar.
Erkeklerin bir kısmı üstlerinde büyük bir gururla silah taşıyor.
TEK BETONARME BİNA OKUL
Köyün sonuna geldiğimizde karşımızda köyün tek betonarme binası olan Karo Köy Okulu’nu görüyoruz. Okulun dış yüzeyine rengarenk Afrika bayrakları ve yerel hayvan resimlerini yapmış ve boyamışlar. Okulun önündeki heybetli ağacın altında bir öğrenci grubu öğretmenlerinden ders dinliyor. Hava çok sıcak olduğu için dersi okul binasından ziyade ağacın serin gölgesinde, doğada yapmayı tercih etmişler.
Genç ve sıcakkanlı okul müdürü yanımıza geliyor. Gözleri pırıl pırıl parlıyor ve bizi okul binasına götürüyor. Okulun 115 öğrencisi ve 5 öğretmeni var. Burada sadece üç dört tane sınıf bulunuyor, duvarda eski usul kara tahta asılı. Bazı sınıflarda çok az sayıda öğrenciye İngilizce ders veriliyor. Sınıflar küçücük, bizdeki gibi ahşap sıralar var. Ama o da ne? Son sıraların arkasına bir bölme yapmışlar ve bölmenin arka tarafında yer yatakları, kişisel eşyalar ve yerlere dizilmiş kitaplar bulunuyor. Meğer okulda görevli öğretmenlerin lojmanı olmadığı için geceleri sınıfın bu arka kısmında uyuyorlarmış.
Okulun tüm camları açık ya da kırık cam kenarlarını örümcek ağları sarmış.
Ortam oldukça sade ama köy halkı için bu okul büyük bir lüks. Çocukların okula gidebilmesi köy için çok önemli ancak sınıflardaki öğrenci sayısı çok az olduğu için sınıflar genelde yaş olarak karma. Bu çağda hala çocukların temel eğitime ulaşmasının güç olması ne hüzün verici.
250 MİLYON ÇOCUK OKULSUZ
Dünya genelinde günümüzde 250 milyon çocuk okula gidemiyor. Okula gidememelerinin değişik sebepleri var. Örneğin çocukların bir savaş bölgesinde güvenlik problemi yaşamaları okula gitmelerine engel. Başka bir sebep ise çocukların okulda şiddete maruz kalmaları. Diğer yandan bazı bölgelerde çocukların ailelerini desteklemeleri için erken yaşta çalışmaya başlaması veya mevsimsel olarak hasada yardım etmeleri okula dönem dönem uzak kalmalarına neden oluyor. Bazı aileler okul masrafları çok yüksek olduğu için çocuklarını okula gönderemiyorlar.
Bazı yörelerde ise çocuklar ile öğretmenler arasında dil problemleri yaşanabiliyor çünkü okuldaki dil başka, çocukların konuştukları dil veya lehçe bir başka olabiliyor. Kültürlere göre özellikle küçük kız çocukların erken yaşta evlendirilmesi ile birlikte de kız çocukları eğitimden uzaklaşıyor. Oysa her çocuğun bir temel eğitim hakkı var ve çocuklara eğitim sağladığınızda milyonlarca çocuğun fakirlik çemberini aşabildiğini ve küresel yoksulluğun ciddi boyutlarda düşebildiğini tespit edebiliyorsunuz.
Eğitim demek fırsat eşitliği, kalkınma, güvenlik, aydınlık ve sağlıklı toplum demek. Okulun bahçesinde ağacın altında oturan bu tatlı Karo çocuklarını izledikçe bütün bu düşünceler aklımdan geçiyor. 21’inci yüzyıldayız ama eğitim ve fırsat eşitliğinden hala uzaktayız.
Okul müdürü bizimle sohbet ediyor. Okulun zorlu koşullarından bahsediyor. Kitap yok, kırtasiye yok, gıda yok, temiz su yok. Her şeye karşın okul müdürün geleceğe bakış açısı gene de çok pozitif ve umut dolu.
Okul müdürü ve Karo kabilesinin öğrencileriyle okulun bahçesinde güneşin altında tatlı sohbetler ediyoruz ve okula ve çocuklara bir nebze destek olmaya çalışıyoruz.
Afrika’ya veya başka fakir yörelere yaptığımız her seyahatte mutlaka yanımızda bir çanta dolusu defterlerimiz, kırtasiye malzemelerimiz, boya kitaplarımız, rengarenk kalemlerimiz olur. Köy yollarında karşımıza çıkan çocuklara bunları hediye ederiz. Onların ve ailelerinin sevinç çığlıklarına, mutlu tebessümleriyle biz de mutlu oluruz.
Lütfen siz de dünyanın her yerine gittiğinizde çocukların eğitimine katkı sağlayın, maddi manevi destek olun. Çocuklara kalem, kitap hediye edin. Desteğinizin eğitimleri için ne denli kıymetli olduğunu bilemezsiniz.
Günümüzde ne zaman bir okulda öğrencilerle bir araya gelsem, muhakkak Karo Kabilesi’nin o azimli öğretmenleri ve öğrencileri ve birlikte o muhteşem ağacın altında geçirdiğimiz kıymetli saatler aklıma gelir. Umarım bir gün siz de bu yörelere gider çocuklarla birlikte mutlu olursunuz.
Kaynak: ANALİZ