Güney Sudan güvenlik güçleri, ülkenin Barış İnşası Bakanı Stephen Par Kuol’u gözaltına aldı. Birinci Başkan Yardımcısı Riek Machar’ın müttefiki olan Kuol’un tutuklanması, Machar’ın liderliğini yaptığı Sudan Halk Kurtuluş Hareketi-Muhalefet (SPLM-IO) üyelerine yönelik son dönemde artan baskıların devamı niteliğinde.
Perşembe günü gerçekleşen gözaltı, Machar’a yakın üst düzey isimlere yönelik bir haftadır süren operasyonların en yenisi oldu. Daha önce de ordu başkan yardımcısı ve petrol bakanı tutuklanmıştı.
Machar’ın basın sekreteri Puok Both Baluang, gelişmeyi sosyal medya hesabından paylaşarak, “Ulusal Güvenlik Servisi (NSS) bir kez daha harekete geçti ve birkaç dakika önce Barış İnşası Bakanı Stephen Par Kuol’u ofisinden gözaltına aldı,” ifadelerini kullandı.
KIRILGAN BARIŞ TEHDİT ALTINDA
Son gözaltılar, Cumhurbaşkanı Salva Kiir ile Machar arasındaki hassas barış anlaşmasının tehlikeye girdiğine dair endişeleri artırdı. Güney Sudan, beş yıl süren kanlı bir iç savaştan sonra 2018’de sağlanan güç paylaşımı anlaşmasıyla barış sürecine girmişti.
Ancak iki taraf arasındaki gerilimler son dönemde özellikle Upper Nile Eyaleti’nde tırmandı. Bölgeden gelen haberlere göre hükümet güçleri ile Machar yanlısı silahlı gruplar arasında şiddetli çatışmalar yaşanıyor. Birleşmiş Milletler, ağır silahların kullanıldığı saldırılar ve artan can kayıpları konusunda uyarıda bulundu.
BARIŞÇIL ÇÖZÜM ÇAĞRILARI
Uluslararası toplum, artan siyasi gerilim karşısında Güney Sudan liderlerine itidal çağrısında bulundu. Amerika Birleşik Devletleri, İngiltere ve Avrupa Birliği’nin de aralarında bulunduğu bazı diplomatik aktörler, ortak bir açıklama yaparak tarafları diyalog yoluyla çözüm bulmaya davet etti.
Açıklamada, “Juba’daki liderler, barışçıl diyaloğa bağlılıklarını göstermeli ve Güney Sudan halkının çıkarlarını her şeyin önünde tutmalıdır,” denildi.
Cumhurbaşkanı Kiir’in son dönemdeki siyasi hamleleri de tartışmalara neden oluyor. Geçtiğimiz ay, koalisyon hükümetindeki iki başkan yardımcısını danışmadan görevden alması ve SPLM-IO üyesi olan Batı Ekvatoriya Eyaleti valisini azletmesi, Machar’ı saf dışı bırakmaya yönelik adımlar olarak değerlendirildi.
Analistler, bu hamlelerin Kiir’in gücünü pekiştirme çabalarının bir parçası olduğunu ve ülkenin kırılgan barış sürecini daha da tehlikeye atabileceğini belirtiyor.