Güney Sudan ile Uganda arasındaki diplomatik gerilim, Uganda Genelkurmay Başkanı General Muhoozi Kainerugaba’nın sosyal medya platformu X’te yaptığı tartışmalı paylaşımların ardından tırmanışa geçti. Son günlerde yaşanan sınır çatışmalarında 9 askerin hayatını kaybetmesiyle tansiyon daha da arttı.
Uganda Devlet Başkanı Yoweri Museveni’nin oğlu olan ve sık sık tartışmalı açıklamalarıyla gündeme gelen General Muhoozi, Çarşamba günü yaptığı paylaşımda, Uganda Halk Savunma Güçleri’ne (UPDF) karşı savaşmanın “cehenneme giden en hızlı yol” olduğunu savunarak, Demokratik Kongo Cumhuriyeti ve Güney Sudan’ı yalnızca “Uganda’nın kapasitesinin küçük bir parçası” olarak niteledi.
Muhoozi, “Doğu Kongo, Güney Sudan ve Somali’de yaptıklarımız, askeri kapasitemizin yalnızca küçük bir kısmını temsil ediyor; henüz gerçekten savaşmaya başlamadık bile,” ifadelerini kullandı.
PAYLAŞIM ÇATIŞMALARIN ARDINDAN GELDİ
Bu paylaşım, Uganda ve Güney Sudan orduları arasında Kajo-Keji İlçesi’ndeki Nyainga-Muda bölgesinde yaşanan ve 9 kişinin öldüğü, binlerce sivilin yerinden edildiği çatışmanın hemen ardından geldi.
Saldırının neden gerçekleştiği netlik kazanmazken, yerel yetkililer Uganda’nın Kajo-Keji’deki verimli ve tarihi topraklara göz diktiğini öne sürdü. General Muhoozi’nin bu açıklamaları ise Güney Sudan halkı tarafından ülkenin egemenliğine yönelik bir tehdit ve sorumsuzluk olarak değerlendirildi.
GÜNEY SUDAN’DAN TEPKİ GELDİ
Afrika Barış Girişimi İttifakı (PAPA) İcra Direktörü Yoal Gatkuoth, Güney Sudan Parlamentosu’nu, Muhoozi’nin açıklamaları nedeniyle Uganda Büyükelçisinin derhal meclise çağrılması için göreve çağırdı.
Gatkuoth, “30 Temmuz 2025’te UPDF Komutanı Muhoozi, Güney Sudan’a yönelik saygısız ve sorumsuz açıklamalarda bulundu. Uganda, bölgesel barış, güvenlik ve Güney Sudan’ın egemenliğini tehdit ediyor,” dedi.
Bir insan hakları savunucusu da Uganda’nın Güney Sudan’ın egemenliğine saygı göstermesi gerektiğini vurguladı.
İKİ TARAF ANLAŞMAYA VARMIŞTI
İki gün önce, Güney Sudan Halk Savunma Güçleri (SSPDF) Sözcüsü Tümgeneral Lul Ruai, SSPDF Genelkurmay Başkanı Dau Aturjong’un General Muhoozi ile temas kurduğunu ve iki tarafın silahların susturulması ve ortak bir soruşturma komitesi kurulması konusunda anlaşmaya vardığını açıklamıştı.
Ancak Kajo-Keji İlçesi Komiserliği, Uganda ordusunun sınır bölgelerinde konuşlanmayı sürdürdüğünü ve bu durumun varılan anlaşmayla çeliştiğini duyurdu.
Komiserlikten yapılan açıklamada, “Kajo-Keji İlçesi Komiseri Sayın Wani Jackson Mule, Uganda ordusunun ilçedeki dört sınır bölgesine devam eden sevkiyatları konusunda halkı ve ilgili tarafları bilgilendirmektedir,” ifadelerine yer verildi.
“UPDF SİVİL GÜVENLİĞİNİ TEHLİKEYE ATIYOR”
Komiser Mule, sınır gerginliğini azaltmaya yönelik karşılıklı taahhüde rağmen, UPDF’nin bölgedeki mevcudiyetini sürdürdüğünü ve bunun sivil güvenliği, bölgesel istikrarı ve diplomatik çabaları tehlikeye attığını belirtti.
Komiserlik, Güney Sudan ulusal yetkilileri, Afrika Birliği, IGAD ve diğer barış ortaklarını anlaşmanın uygulanmasını sağlamak ve gerginliği daha da tırmandırmamak için acil müdahaleye çağırdı.
Yerel halktan ise sakin kalmaları ve dikkatli olmaları istenerek, sorunun çözümü için ilgili kurumlarla görüşmelerin sürdüğü ifade edildi.