ABD Başkanı Donald Trump, Beyaz Saray’da Güney Afrika Cumhurbaşkanı Cyril Ramaphosa’yı ağırladı. İkili, ticaret, ikili ilişkiler ve bölgesel konuların yanı sıra Güney Afrika’daki beyaz çiftçilere yönelik iddiaları görüştü. Trump, görüşmede, Güney Afrika’da beyaz çiftçilerin topraklarının zorla ellerinden alındığını ve çoğunun öldürüldüğünü savunarak, “Bu zulüm ya da soykırımın devam ettiğini hissettiğimiz pek çok yerden çok sayıda insan ülkemize geliyor. Bunlar genelde beyaz çiftçiler ve Güney Afrika’dan kaçıyorlar.” dedi.
Görüşme sırasında Trump, Beyaz Saray tarafından hazırlanan ve beyaz çiftçilerin öldürüldüğünü öne süren bir video klibi de izlettirdi. Videoda beyaz çiftçilerin mezar yerleri gösterildi ve Trump, “Yaklaşık 1000 beyaz çiftçi öldürülmüş. Hepsi burada yatıyor.” ifadelerini kullandı. Canlı yayınlanan bu görüşme esnasında gerçekleşen bu durumun Güney Afrika Başkanı’nı rencide etmeye yönelik bir girişim olduğu belirtildi.
RAMAPHOSA: “SOYKIRIM İDDİALARI GERÇEĞİ YANSITMIYOR”
Cumhurbaşkanı Cyril Ramaphosa ise bu iddiaları kesin bir dille reddetti. Güney Afrika’da bazı bölgelerde güvenlik sorunları olduğunu ve şiddet olaylarının yaşandığını kabul eden Ramaphosa, ancak beyaz çiftçileri hedef alan herhangi bir hükümet politikası olmadığını vurguladı. “Bizim hükümet politikamız, burada dile getirilen şeylere tamamen karşıdır. Bu kişiler, anayasamız açısından var olmalarına izin verilen küçük bir azınlık partisi.” diyen Ramaphosa, ülkedeki suç oranının yüksek olduğunu ve şiddet mağdurlarının çoğunluğunun siyahi Güney Afrikalılar olduğunu belirtti.
Güney Afrika Tarım Bakanı John Steenhuisen de söz alarak, gösterilen videoda yabancı düşmanlığı içeren ifadeleri kınadığını ve ülkedeki azınlık karşıtı grupların siyasetten uzaklaştırılması için çalıştıklarını ifade etti. Trump ise bu açıklamalara karşılık, “Bu küçük bir hareketten fazlası, Güney Afrika’da oldukça büyük bir hareket gibi gözüküyor. Bu yüzden çözülmesi gerekiyor. Eğer çözülmezse bu ülkenin sonu olur.” dedi.
İSRAİL DAVASI SORUSUNA YANIT: “HİÇBİR ŞEY BEKLEMİYORUM”
Toplantı sırasında bir gazeteci, Güney Afrika’nın İsrail’e karşı Uluslararası Adalet Divanı’nda (UAD) açtığı soykırım davasıyla ilgili Trump’a görüşünü sordu. Trump, bu konuda net bir beklentisi olmadığını ifade ederek, “Dürüst olmak gerekirse hiçbir şey beklemiyorum. Gerçekten beklemiyorum. Ne olacağını göreceğiz. Bir karar çıkacak ve bu kararın ne anlama geleceğini kim bilebilir?” diye yanıt verdi.
Güney Afrika, 29 Aralık 2023’te, İsrail’in 1948 tarihli Birleşmiş Milletler Soykırım Sözleşmesi’ni ihlal ettiği gerekçesiyle UAD’de dava açmıştı.
KATAR SORUSU GERGİNLİK YARATTI
Görüşmenin ardından düzenlenen basın toplantısında NBC News muhabiri Peter Alexander, Trump’a “Katar’ın ABD’ye hediye ettiği uçak” hakkında bir soru yöneltti. Trump, soruya sert tepki göstererek, “NBC burada gördüğünüz konuyu saptırmaya çalışıyor. Sen berbat bir muhabirsin. Muhabir olmak için gereken özelliklere sahip değilsin. Ayrıca yeterince zeki değilsin.” dedi. Trump, NBC News ve diğer bazı medya kuruluşlarını, Güney Afrika’daki beyaz çiftçilerle ilgili iddiaları görmezden gelmekle suçladı.
Bu soru üzerine Cumhurbaşkanı Ramaphosa da esprili bir şekilde Trump’a dönerek, “Size verecek bir uçağım yok Sayın Başkan.” dedi. Ramaphosa’nın bu sözleri salonda gülüşmelere neden oldu.
RAMAPHOSA’NIN ABD ZİYARETİNİN ANA NEDENLERİ
ABD Başkanı Trump’ın Ocak ayında yeniden göreve başlamasından bu yana iki ülke arasındaki ilişkilerde gözle görülür bir bozulma yaşanıyor. Bu bozulmanın merkezinde Güney Afrika’nın tartışmalı toprak reformu politikası ve İsrail’e karşı Uluslararası Adalet Divanı’nda (UAD) açtığı soykırım davası yer alıyor.
Trump yönetimi, bu politikaları gerekçe göstererek Güney Afrika’ya yönelik tüm mali yardımları askıya aldı. İki ülke arasında ekonomik ilişkiler devam etse de Trump’ın Güney Afrika’yı “beyazlara karşı ırkçılık” yapmakla suçlaması ve yardım fonlarının kesintisi, ilişkilerin gerilmesine neden oldu. Ramaphosa bu ziyareti, hem iddiaları cevaplamak hem de ikili ilişkileri güvence altına almak için gerçekleştirdiği belirtildi.