Güney Afrika Enerji Bakanı Kgosientsho Ramokgopa, ülkede uzun süredir bekleyen nükleer enerji projelerinin yeniden başlatılacağını ve kritik araştırma tesislerinin tekrar hizmete açılacağını açıkladı. Bakan, bu adımların, yerel uzmanlığı yeniden inşa etmeyi ve Güney Afrika’yı hızla büyüyen küresel reaktör yakıtı pazarlarında rekabetçi bir konuma taşımayı hedeflediğini belirtti.
Pretorya’da düzenlediği basın toplantısında konuşan Ramokgopa, “Ülke olarak geride kalmayacağız” ifadelerini kullandı.
Bakan, geçmişte yaşanan teknik sorunlar ve nitelikli mühendis kaybı nedeniyle nükleer alandaki ilerlemenin durduğunu kabul ederek, yakıt geliştirme laboratuvarlarının yeniden açıldığını, Çakıl Yataklı Modüler Reaktör (PBMR) programının canlandırıldığını ve üniversitelerle işbirliği içinde yeni bir nükleer bilim insanı havuzu oluşturulduğunu söyledi.
NECSA’nın (Güney Afrika Nükleer Enerji Şirketi) koordinasyonunda yürütülen çalışmalarla, ülkenin nükleer enerji programının ve araştırma gündeminin yeniden inşa edileceğini vurguladı.
Ramokgopa, nükleer yakıt miktar tayin laboratuvarı ve helyum test sahaları gibi kritik tesislerin yeniden faaliyete geçeceğini, bu sayede Güney Afrika’nın nükleer araştırma ve yakıt geliştirme alanında yeniden önemli bir aktör olacağını belirtti.
Çin’in şu anda yüksek sıcaklık reaktörlerine yakıt sağlayan tek ülke olduğuna dikkat çeken Bakan, yeni reaktörlerin devreye girmesiyle Çin’in iç talebi önceleyeceğini ve küresel Küçük Modüler Reaktör (KMR) pazarında hakimiyet kuracağını söyledi. “Yaptığımız çalışmalar devreye girdiğinde biz de bu alanda bir oyuncu olacağız,” dedi.
Güney Afrika’nın nükleer yakıt tarafında yeniden hak ettiği konuma döndüğünü belirten Ramokgopa, zamanla nükleer enerji alanında “vazgeçilmez ve baskın bir oyuncu” olacaklarına inandığını ifade etti.
Bakan, ülkenin bakım ve yeniden yapılanma sürecinde yaklaşık 16 yıllık PBMR geliştirme faaliyetini kaybettiğini, bu nedenle NECSA’nın çok amaçlı araştırma reaktörü çalışmalarını ilerletirken mevcut uluslararası aktörlerle ortaklık kurulması gerektiğini söyledi.
Güney Afrika’nın, 2021’deki Bakanlar Kurulu kararıyla çok amaçlı bir araştırma reaktörü geliştirme sürecini ilerlettiğini ve özellikle onkoloji alanındaki araştırmalar ile tıbbi uygulamalar için kapasiteyi genişlettiğini belirtti.
Pretorya yönetiminin NECSA’ya 1,2 milyar Güney Afrika randı (70 milyon dolar) sermaye sağladığını aktaran Ramokgopa, ülkenin nükleer kapasitesini artırmak için diğer aktörlerle işbirliği içinde 5,2 GW’lık yerli üretim kapasitesine sahip bir tesis kurmayı planladıklarını açıkladı.
Güney Afrika, Afrika kıtasının tek nükleer santraline — Koeberg Nükleer Güç İstasyonu’na — ev sahipliği yapıyor.