Güney Afrika’da mahkeme, Çinli CRRC E-Loco şirketinin elinde tuttuğu lokomotif yedek parçalarının devlet demiryolu şirketi Transnet’e teslim edilmesine hükmetti. Karar, uzun süredir devam eden ticari anlaşmazlıkta Güney Afrika lehine önemli bir gelişme olarak değerlendiriliyor. Johannesburg’daki bir madencilik konferansında açıklama yapan Transnet CEO’su Michelle Phillips, mahkemenin CRRC’ye söz konusu parçaları beş gün içinde teslim etmesi yönünde emir verdiğini duyurdu. Phillips:
“Kendi parçalarım için tekrar ödeme yapmayacaktım. Şimdi bu parçalara erişim sağlıyoruz ve envanter çalışmasını başlattık.” sözlerine yer verdi.
ÇİNLİ TEDARİKÇİYLE DEVAM EDEN ANLAŞMAZLIK
Transnet ile Çinli CRRC E-Loco arasındaki gerilim, 2014 yılında imzalanan 54,4 milyar rand (yaklaşık 3,1 milyar dolar) değerindeki lokomotif tedarik sözleşmelerine dayanıyor. Şirket, bu anlaşmaların önceki yönetim döneminde hukuka aykırı biçimde verildiğini ileri sürerek projeyi askıya almıştı. Bunun ardından CRRC, yedek parça tedarikini durdurdu ve bazı parçaları Güney Afrika’daki depolarda tutmaya başladı.
Transnet, söz konusu parçaların bedelinin ödendiğini, ancak Çinli tedarikçinin bakım ve destek sağlamayı reddettiğini aktardı. Şirket, geçen yıl aldığı mahkeme kararıyla CRRC’nin bu parçaları satmasını veya yurtdışına taşımasını engellemişti.
LOKOMOTİF KRİZİ
Transnet, CRRC’den satın alınan 161 lokomotifin yedek parça eksikliği nedeniyle devre dışı kaldığını açıkladı. Bu durum, şirketin ülke çapındaki yük treni operasyonlarını ciddi biçimde sekteye uğrattı.
Transnet’in taşımacılık hacmi, 2017-2018 döneminde 226 milyon tondan, 2024-2025 mali yılında 160 milyon tona geriledi. Şirket, performans düşüşünde ekipman eksikliğinin yanı sıra kablo hırsızlığı ve altyapı vandalizmini de etkili faktörler arasında gösteriliyor.
ÇİN-GÜNEY AFRİKA İLİŞKİLERİNE YANSIMASI
CRRC E-Loco’dan konuyla ilgili henüz resmi bir açıklama yapılmadı. Fakat karar, Çin ile Güney Afrika arasındaki ekonomik ilişkiler açısındaan dikkatle izleniyor. Çinli şirketlerin Afrika’daki büyük altyapı projelerinde önemli payı bulunurken, Transnet davası bu ortaklıkların ticari ve hukuki boyutlarının giderek daha fazla önem kazandığını gösteriyor.
Uzmanlara göre mahkeme kararı, Güney Afrika’nın stratejik taşımacılık altyapısında kısa vadede toparlanma sağlayabilir. Ancak şirketin kalıcı olarak güçlenmesi için daha kapsamlı yapısal reformlara ve sürdürülebilir yatırımlara ihtiyaç var.
Kaynak: Ajanslar