Güney Afrika’nın en büyük şehri olan Johannesburg’da bulunan Holokost ve Soykırım Merkezi (JHGC), İsrail’in Gazze’de yürüttüğü saldırılar karşısında sessiz kalmakla suçlanıyor. Aralarında insan hakları savunucuları, Yahudi barış örgütleri ve Filistin yanlısı grupların da bulunduğu aktivistler, merkezin kamuoyuna açık bir kınama yapmamasını “ahlaki sessizlik” olarak nitelendirdi.
Sosyal medyada yayımlanan protesto çağrılarında, “Apartheid, soykırım ve Holokost’taki suç ortaklığına karşı durmak için bize katılın” ifadesine yer verildi.
Protesto organizatörleri, merkezin “soykırımın hafızasını koruma misyonuna” rağmen, Gazze’de yaşanan insani yıkım karşısında tepkisiz kalmasının kabul edilemez olduğunu savunuyor. Johannesburg’daki eylemin önümüzdeki günlerde merkez önünde barışçıl bir gösteriyle gerçekleşmesi bekleniyor.
DAHA ÖNCE DE PROTESTO EDİLMİŞTİ
Bu, Johannesburg Holokost Merkezi’ne yönelik ilk protesto değil. 2024 ve 2025 yıllarında Güney Afrika genelinde benzer şekilde küçük çaplı protestolar düzenlenmişti. Aktivistler, ağızlarını bantlayarak sessiz yürüyüşler yapmış ve ellerinde “Sessizlik suç ortaklığıdır” yazılı pankartlar taşımıştı.
Bazı eylemler, akademisyenler ve insan hakları kuruluşlarının da desteğini almış, protestocular bu sessizliğin “soykırım karşıtı duruşla bağdaşmadığını” dile getirmişti.
2008 yılında kurulan Johannesburg Holokost ve Soykırım Merkezi, Afrika kıtasında Holokost eğitimi ve insan hakları bilincinin geliştirilmesi alanında faaliyet gösteren en önemli kurumlar arasında yer alıyor. Merkez, Holokost’un yanı sıra 1994 Ruanda Soykırımı ve diğer kitlesel insanlık suçları üzerine de sergiler düzenliyor. Eğitim programları ve uluslararası konferanslarla bilinen JHGC, önümüzdeki hafta Uluslararası Soykırım Bilimcileri Derneği’nin yıllık konferansına da ev sahipliği yapacak.
Fakat kurumun internet sitesinde Gazze’ye ilişkin açık bir kınama metni bulunmaması, son dönemde ciddi bir tepki artışına neden oluyor. Eleştirmenler, merkezin “insanlık suçlarına karşı evrensel bir duruş sergilemesi gerektiğini” savunuyor. Kurum temsilcileri ise şu ana kadar bu konuda herhangi bir açıklama yapmadı.
GÜNEY AFRİKA’NIN FİLİSTİN’E DESTEĞİ SÜRÜYOR
Güney Afrika, Filistin’e verdiği siyasi ve hukuki destekle öne çıkan ülkeler arasında yer alıyor.
Pretoria yönetimi, 2023’te Uluslararası Adalet Divanı’na (UAD) başvurarak İsrail’i “soykırım suçu işlemekle” suçlamış, davanın açılmasında öncü rol üstlenmişti. Hükümet, davayı “uluslararası hukukun ve insanlık onurunun korunması” açısından tarihî bir adım olarak nitelendirmişti. UAD, Güney Afrika’nın başvurusunu kabul etmiş ve İsrail’in Gazze’de sivillere yönelik saldırılarını durdurma yönünde geçici önlemler alınmasına hükmetmişti.
Ülkede ayrıca Filistin’le dayanışma yürüyüşleri sık sık düzenleniyor. Cape Town, Durban ve Johannesburg’da binlerce kişinin katıldığı gösterilerde Güney Afrika bayraklarıyla birlikte Filistin bayrakları da taşınıyor. Apartheid döneminde yaşanan acılara atıf yapan Güney Afrikalı aktivistler, “Tarihten ders almanın yolu sessiz kalmamaktır” çağrısında bulunuyor.