Gabon hükümeti, ülkenin Kongo Havzası’ndaki yağmur ormanlarının 34 bin kilometrekarelik alanını korumayı amaçlayan bir iklim finansmanı anlaşması imzaladı. Anlaşma, Gabon hükümeti ile Küresel Çevre Fonu ve Bezos Dünya Fonu gibi bağışçılardan oluşan bir koalisyon arasında gerçekleştirildi. Toplamda 94 milyon dolarlık bağış, hükümetin 10 yıl boyunca sağlayacağı 86 milyon dolarlık fonla birleştirilecek.
“Gabon Infini” olarak adlandırılan plan, Kalıcı Proje Finansmanı (PFP) modeli kullanılarak yeni milli parkların finansmanını sağlamayı, fil kaçakçılığıyla mücadele etmeyi ve eko-turizmi canlandırmayı hedefliyor. Bu model, finansmanın dağıtımını hükümetin temel politika değişikliklerine bağlayarak sürdürülebilirliği garanti altına alıyor.
BREZİLYA’DA BENZER GİRİŞİM
Model giderek popülerlik kazanıyor. Brezilya, Amazon yağmur ormanlarının yaklaşık 243 bin kilometrekarelik alanını kapsayan benzer bir anlaşmayı duyururken, Kenya ve Namibya da benzer anlaşmaları sonuçlandırma aşamasında bulunuyor.
Gabon, uçsuz bucaksız Kongo Havzası’nda önemli bir ekolojik dayanak noktası olarak öne çıkıyor. Topraklarının yaklaşık %90’ı tropikal yağmur ormanlarıyla kaplı ve ülke, dünya üzerindeki Afrika orman fillerinin yarısından fazlasına ve batı ova gorillerinin dörtte birine ev sahipliği yapıyor.
BORÇ-DOĞA TAKASI
Yeni plan, 2023’teki askeri darbeden hemen önce tamamlanan “borç-doğa takası” anlaşmasına dayanıyor. Bu anlaşma kapsamında Gabon, kıyı koruma için bir miktar fon ayıran yeni bir tahvil ile 500 milyon dolarlık krediyi yeniden finanse etmişti. Ülkenin mali durumu ise endişe verici; Eylül ayında onaylanan 2026 bütçe taslağı, kamu harcamalarını neredeyse iki katına çıkarmayı öngörüyor. Kredi derecelendirme kuruluşları, Gabon’un borç/GSYİH oranının geçen yıl sonundaki %73 seviyesinden neredeyse %90’a yükseleceği uyarısında bulundu.
YETKİLİLERDEN AÇIKLAMA
Planı denetleyen eski bakan Maurice Ntossui Allogo:
“Bu Niyet Mektubu anlaşması, Gabon’un koruma çabaları açısından belirleyici bir dönüm noktasıdır.” sözlerine yer verdi.
The Nature Conservancy’den Ryan Demmy Bidwell ise Gabon’un önemini, ülkenin yaklaşık %90’ının bozulmamış ormanlarla kaplı olmasına bağladı ve “Infini projesi yeni milli parklar ve diğer koruma alanlarının kurulmasına yol açacak” diye ekledi. Bidwell, Gabon’un Kongo Havzası’nda ve Afrika’nın diğer bölgelerinde örnek teşkil etmesini umduklarını söyledi. Plan, Gabon’un ormansızlaşma ve yasa dışı faaliyetlerle mücadele etmesine yardımcı olacak ve Afrika genelinde sürdürülebilir koruma modelleri için bir örnek teşkil etmeyi hedefliyor.
Kaynak: Ajanslar