Afrika savanlarında yapılan binlerce gözlem, doğanın en güçlü avcılarından biri olarak bilinen aslanların bile tahtını kaptırdığını ortaya koydu. Güney Afrika’daki Kruger Milli Parkı’nda yürütülen bir araştırmaya göre, yaban hayatı türlerinin büyük çoğunluğu aslanların kükremesinden değil, insan seslerinden korkuyor. Bilim insanları, bu bulgunun vahşi yaşamın insanı “en büyük tehdit” olarak gördüğünü doğruladığını söylüyor.
Kanada’daki Western Üniversitesi’nden doğal yaşam koruma biyoloğu olan Michael Clinchy, “Aslanlar dünyanın en büyük grup halinde avlanan kara yırtıcılarıdır. Buna rağmen Afrika’daki hayvanların en çok korktuğu tür insanlar” sözlerine yer verdi.
HAYVANLAR İNSANLARI TEHDİT OLARAK ALGILIYOR
Araştırma ekibi, 10 binden fazla yaban hayatı kaydını inceleyerek, memelilerin yüzde 95’inin insan sesine aslan kükremesinden daha güçlü tepki verdiğini belirledi.
Çalışma, Western Üniversitesi’nden ekolojist Liana Zanette liderliğinde yürütüldü. Ekip, Kruger Milli Parkı’ndaki su birikintilerine gizli kameralar yerleştirerek memelilere çeşitli sesler dinletti. Bu sesler arasında insanların farklı dillerdeki konuşmaları (Tsonga, İngilizce, Afrikaans ve Kuzey Sotho), köpek havlamaları, silah sesleri ve aslan sesleri yer aldı.
Sonuç oldukça şaşırtıcıydı, 19 memeli türünün neredeyse tamamı, insan sesi duyduğunda bulunduğu alanı terk etti. Aslan veya silah seslerinde bile bu kadar güçlü bir tepki görülmedi. Deneylere katılan türler arasında zürafalar, filler, gergedanlar, zebralar, sırtlanlar, yaban domuzları ve leoparlar bulunuyordu.
Araştırmacılar, bu korkunun yalnızca fiziksel bir tehditten değil, insanların doğa üzerindeki yıkıcı etkisinden kaynaklandığını vurguluyor. Clinchy:
“Hayvanların hep zamanla bizlere alışacağı düşünülür, ancak biz bunun tam tersini gördük. İnsan korkusu kalıcı ve evrensel bir tepki haline gelmiş durumda.” dedi.
Araştırma sırasında yaşanan ilginç olaylardan biri, bir filin aslan sesi kaydına öfkelenerek deney ekipmanını tamamen parçalamış olmasıydı. Zanette, bu durumu “hak edilmiş bir tepki” olarak nitelendirdi.
İNSAN KORKUSU VE HAYVAN NESLİ ARASINDAKİ BAĞ
Bilim insanları, bu korkunun ekolojik sonuçlarına da dikkat çekiyor. Sürekli stres altında yaşayan hayvanlar, üreme davranışlarını değiştiriyor ve popülasyonları zamanla azalıyor. Zanette:
“İnsanların sadece varlığı bile, birçok savan türü için bir tehdit sinyali. Bu korku, yaşam alanı kaybı ve iklim değişikliği kadar yıkıcı.” diye konuştu.
Bununla birlikte araştırmacılar, bu bilginin koruma çalışmaları için bir fırsat sunabileceğini söylüyor. Güney Afrika’da kaçak avlanmanın yoğun olduğu bölgelerde insan sesi kaydı kullanılarak nesli tükenmekte olan Güney Beyaz Gergedanlar’ın tehlikeli bölgelerden uzak tutulması hedefleniyor.
Sonuç olarak, doğanın en güçlü avcıları arasında yer alan aslanlar bile, Afrika savanlarında insanın yarattığı korkunun gölgesinde kalıyor. Evrimsel olarak hayatta kalma içgüdüsü, hayvanların “gerçek tehlikenin kim olduğunu” çoktan öğrenmiş olduğunu gösteriyor.
Kaynak: Current Biology