Doğu Afrika, dünya tarihinin bir sonraki büyük jeolojik dönüşümüne sahne oluyor. Swansea Üniversitesi’nden Dr. Emma Watts liderliğinde yürütülen yeni bir araştırma sonucunda, Etiyopya’daki Afar Üçgeni’nde yaşanan tektonik hareketlerin, kıtanın doğu kısmının zamanla ana karadan ayrılmasına neden olacağı belirtildi.
Nature Geoscience dergisinde yayımlanan araştırmaya göre, Afrika kıtasını parçalayan bu süreç, yüzeyde hemen fark edilmese de derinlerde önemli jeodinamik değişime neden oluyor.
KITA SESSİZCE AYRILIYOR
Bilim insanları, Afar bölgesinde 130’dan fazla genç volkanik kaya örneğini analiz ederek, bölgedeki manto yükselmesinin sıradan ve sürekli bir akıştan çok, ritmik ve nabız gibi atan sıcaklık dalgalarıyla gerçekleştiğini belirledi.
Her bir “atış”, ise benzersiz kimyasal izler taşıyor ve bu dalgaların üstteki levhalarla etkileşimi, bölgeden bölgeye farklılık gösteriyor.
DOĞU AFRİKA AYRILMA HATTI
Doğu Afrika Ayrılma Hattı (EARS), Somali levhası ile Afrika’nın geri kalanını oluşturan Nubian levhası arasındaki sınırda yer alıyor. Levhalar yılda ortalama 2 ila 7 milimetre hızla ayrılıyor. Bilim insanlarına göre bu ayrışma, yaklaşık 5 ila 10 milyon yıl içinde Somali levhasının tamamen koparak Hint Okyanusu’yla birleşen yeni bir okyanus havzası oluşturmasına yol açacak.
Bu jeolojik sürecin bir benzeri, 138 milyon yıl önce Güney Amerika ile Afrika’nın ayrılmasıyla Atlas Okyanusu’nun oluşumuna sebep olmuştu.
AFRİKA KITASI GELECEKTE İKİYE AYRILABİLİR
Bugün Etiyopya, Kenya, Tanzanya, Mozambik gibi ülkeleri etkileyen bu süreç, sadece bir kıtasal ayrılma değil, aynı zamanda aktif volkanizma, depremler ve jeotermal kaynakların zenginleşmesi gibi çok yönlü etkilerle şekilleniyor.
Bilim insanları, bu jeolojik dönüşümün insan ömrüyle ölçülemeyecek kadar uzun sürdüğünü, dolayısıyla bizlerin ya da yakın nesillerin bu yeni okyanusu göremeyeceğini söylüyor. Ancak jeodinamik izler ve teknolojik ölçümler, Afrika kıtasının gelecekte ikiye ayrılabileceğine dair güçlü işaretler gördüklerini belirtiyo.
Kaynak: Nefes