Birleşmiş Milletler Güvenlik Konseyi, Batı Sahra’nın Fas egemenliği altında gerçek bir özerkliğe sahip olmasını öngören karar tasarısını bu gün oylayacak. Karar tasarısı, 50 yıldır süren çatışmayı çözmek için “en uygulanabilir yol” olarak değerlendiriliyor. Fas, Batı Sahra’yı kendi toprağı olarak görüyor. Buna karşılık, bağımsız bir devlet kurmayı hedefleyen Cezayir destekli Polisario Cephesi ile karşı karşıya bulunuyor.
Fas’ın Birleşmiş Milletler’e sunduğu özerklik planı, Batı Sahra halkının seçebileceği yerel yasama, yürütme ve yargı organlarını kurmayı öngörüyor. Fakat Rabat, savunma, dışişleri ve din konularında kontrolü elinde tutacak. Polisario Cephesi ise bağımsızlık seçeneğini savunuyor ve bu doğrultuda bölgede bir referandum düzenlenmesini talep ediyor.
GÜVENLİK KONSEYİ OYLAMASI VE VETO HAKKI
Taslak kararın kabul edilmesi için en az dokuz lehte oy gerekiyor. Veto yetkisine sahip Rusya, Çin, ABD, İngiltere veya Fransa’dan herhangi birinin veto kullanmaması önemli. ABD’nin sunduğu taslakta Rusya ve Çin’in desteği henüz netleşmiş değil. Taslak, taraflar arasındaki müzakerelerin temelini Fas’ın özerklik önerisi olarak kabul ediyor.
Cezayir, tasarıyı desteklemesi halinde oy kullanmayacağını açıklarken, Polisario Cephesi de özerklik temelinde yapılacak bir müzakereye katılmayacağını belirtti.
MINURSO’NUN GÖREV SÜRESİ
Taslakta, Batı Sahra’daki BM barış gücü MINURSO’nun görev süresinin bir yıl daha uzatılması öngörülüyor. Daha önce hazırlanan metinlerde görev süresi sadece altı ay olarak öngörülmüştü. Taslakta, BM Genel Sekreteri Antonio Guterres’in altı ay içinde “müzakerelerin sonucunu dikkate alarak MINURSO’nun gelecekteki yetkilerine ilişkin stratejik bir değerlendirme” sunması isteniyor. Mevcut görev süresi ise cuma günü sona eriyor.
ULUSLARARASI DESTEK
ABD Başkanı Donald Trump, Temmuz ayında Fas’ın Batı Sahra üzerindeki egemenliğine yönelik destek verdiğini tekrarladı. ABD temsilcisi Steve Witkoff, Cezayir ve Fas arasında bir barış anlaşması üzerinde çalıştıklarını belirtti.
Fransa, Rabat’ın Batı Sahra üzerindeki egemenliğini resmen tanıdı ve bölgeye yatırım yapılmasına onay verdi. Haziran ayında ise Birleşik Krallık, özerklik planını destekleyen üçüncü Güvenlik Konseyi üyesi oldu. Eski sömürgeci güç İspanya ve Avrupa ülkeleri de Fas’ın tutumunu desteklediklerini belirten açıklamalar yapmaya devam ediyor. Bu gelişmeler, Avrupa Birliği üyesi ülkelerin Batı Sahra konusundaki dış politika yaklaşımında önemli bir değişime işaret ediyor.
Kaynak: Ajanslar