Kaçak avcılık nedeniyle yok olma noktasına gelen beyaz gergedanlar, büyük bir koruma girişiminin parçası olarak Tanzanya’ya yeniden getirildi. Tanzanya Doğal Kaynaklar ve Turizm Bakanlığı öncülüğünde yürütülen proje kapsamında, 18 beyaz gergedan Güney Afrika’dan Ngorongoro Krateri’ne taşındı.
Bakan Pindi Chana, “Bu Tanzanya için yeni bir bölüm. Beyaz gergedanlar ait oldukları yere geri döndüler ve bu sefer onları hayal kırıklığına uğratmayacağız” dedi.
Tarihi Bir Yer Değiştirme
Güney Afrika’daki Munywana Koruma Alanı’ndan getirilen gergedanlar, sürdürülebilir bir popülasyon oluşturma hedefiyle Tanzanya’ya taşındı. Uzmanlar, beyaz gergedanların ekosistemdeki önemli rollerine dikkat çekerek, onların dönüşünün büyük bir ekolojik kazanım olduğunu belirtiyor.
Tanzanya Yaban Hayatı Araştırma Enstitüsü’nden veteriner bilimci Iddi Lipande, “Bu, beyaz gergedan korumacılığı için tarihi bir karar. Tanzanya’da tamamen yok olmuş bir türü geri getirmeye yönelik önemli bir adım” dedi.
Tanzanya’nın Beyaz Gergedanlarının Düşüşü
Beyaz gergedanlar bir zamanlar Tanzanya’nın otlaklarında yaşıyordu, ancak 1980’lerde kaçak avcılığın artması nedeniyle nüfusları hızla azaldı. Otomatik tüfeklerle öldürülen hayvanların boynuzları yasadışı pazarlarda satıldı.
Ekoloji profesörü Alfan Rija, “Yetkililer zamanında yeterli önlem almadı. Yıllardır bu türü geri getirmek için çalışıyorlardı, ama lojistik engeller vardı. Şimdi bunu başardıkları için mutluyum.” dedi.
Beyaz Gergedanlar İçin İkinci Şans
Tanzanya yetkilileri, bu yeniden yerleştirme sürecinin sadece bir başlangıç olduğunu belirtiyor. 36 bireyin tanıtılması planlanıyor ve proje, Tanzanya hükümeti, Güney Afrika’daki &Beyond koruma grubu ve Munywana Conservancy ortaklığında yürütülüyor.
Gergedanlar, Ngorongoro’ya tam serbest bırakılmadan önce belirli bir süre güvenli alanlarda (boma) tutulacak ve GPS takip cihazları ile izlenecek.
Munywana’dan koruma uzmanı Dale Wepener, “Ngorongoro Krateri, bol otlak alanı, kalıcı su kaynakları ve güçlü kaçak avcılık karşıtı birimi ile bu gergedanlar için ideal bir yaşam alanı sunuyor” dedi.
Açık otlaklarda yaşayan beyaz gergedanlar, kara gergedanlara kıyasla daha kolay hedef olabiliyor. Bu nedenle Tanzanya hükümeti, güvenlik önlemlerini artırdı.
Ngorongoro Koruma Alanı yetkilisi Kassimu Nyaki, “Gözetim ağımızı genişlettik, korucu devriyelerini artırdık ve izleme için modern teknoloji kullanıyoruz” dedi.
Bakan Chana ise koruma çabalarına yerel halkın da dahil edilmesi gerektiğini vurgulayarak, “Toplum korumadan faydalanırsa, gergedanları korumaya da yardımcı olur” dedi.
Ekonomik ve Ekolojik Etkiler
Beyaz gergedanların dönüşü, Tanzanya turizmi için de büyük bir fırsat sunuyor. Safari turizminin merkezlerinden biri olan Tanzanya, COVID-19’un etkilerinden kurtulmaya çalışırken, bu nadir türün geri dönüşü ülkenin cazibesini artırabilir.
Safari operatörü Angela Mlay, “Turistler Tanzanya’ya geldiğinde ‘Büyük Beşli’yi görmek istiyor: aslan, leopar, fil, bufalo ve gergedan. Beyaz gergedanların dönüşüyle artık onlara tam bir deneyim sunabiliyoruz” dedi.
Bakan Chana, “Turistler, Tanzanya’nın inanılmaz biyolojik çeşitliliğini deneyimlemek için buraya geliyor. Beyaz gergedanların dönüşü, ülkemizi birinci sınıf yaban hayatı destinasyonu haline getirecek” diye ekledi.
Gelecek İçin Umut
Tanzanya yetkilileri, projenin uzun vadeli bir taahhüt gerektirdiğini vurguluyor. Yeni gelen gergedanlar yakın izleme altında tutulurken, ilerleyen yıllarda üreme popülasyonunun kendi kendine yetebilir hale gelmesi bekleniyor.
Koruma uzmanı Dale Wepener, “Bu bir maraton, bir sprint değil. Sürekli izleme, kaçak avcılıkla mücadele ve uzun vadeli bağlılık gerektiriyor” dedi.
Bakan Chana ise sorumluluklarının farkında olduklarını belirterek, “Beyaz gergedanlar ait oldukları yere geri döndü ve bu sefer onları hayal kırıklığına uğratmayacağız” dedi.