Bir rapora göre, Birleşik Arap Emirlikleri, İsrail ve aşırı sağ sosyal medya hesapları, Sudan’da Hristiyanların İslamcılar tarafından öldürüldüğünü yanlış bir şekilde iddia eden dijital bir kampanya yürüttü. Sudan’da dezenformasyonla mücadele eden araştırmacı platform Beam Reports, Çarşamba günü yayımladığı son raporunda, Paramiliter Hızlı Destek Kuvvetleri’nin (HDK) yaklaşık bir ay önce Darfur’daki El Feşir’in kontrolünü ele geçirmesinin ardından olayların işleyişi hakkında yanıltıcı içeriklerin çevrimiçi olarak “eşgüdümlü şekilde” ortaya çıkmaya başladığını belirtti.
Beam Reports, koordineli kampanyanın amaçları arasında, suçların sorumluluğunu HDK’dan başka tarafa kaydırmak, Sudan’daki savaşı dini bir çatışma olarak yeniden tanımlayarak “yabancı sempati uyandırmak” ve çevrimiçi alanı sahte içeriklerle doldurarak medyayı yanıltmak olduğunu bildirdi.
HDK, El Feşir’i ele geçirirken kitlesel infazlar ve istismarlar gerçekleştirdi. Bu olayların bazıları kendi askerleri tarafından belgelendi ve uydu görüntüleriyle doğrulandı. Beam, kampanyanın mimarının BAE’li analist Amjad Taha olduğunu belirledi. Taha, Sudan’daki iddia edilen İslamcılar hakkında birkaç iddia paylaştı ve bunlar diğer hesaplar tarafından çoğaltıldı. Bir iddiaya göre, İngiltere “Sudanlı bir cihatçıya” vatandaşlık vermek üzereyken:
“Sudan ve Nijerya’da Hristiyanlar İslamcı aşırılıkçılar tarafından katlediliyor.” deniyordu.
Araştırma, bu sayılarla ilgili hiçbir iddianın güvenilir kaynaklar veya doğrulanmış raporlarla desteklenmediğini ortaya koydu. Taha ayrıca Sudan ordusundan bir subayın “bir adamı ve çocuklarını öldürdükten sonra kalbini yediğini” iddia etti. Bu iddia için de herhangi bir kanıt sunulmadı. Ancak iddialar, BAE’li, İsrailli ve aşırı sağ hesaplar tarafından hızlı şekilde paylaşıldı.
SUDAN ORDUSU VE HAMAS BENZETMESİ
Taha, birkaç aydır sosyal medyada Sudan Silahlı Kuvvetleri’ni (SAF) Gazze’deki Hamas ve Müslüman Kardeşler ile ilişkilendirmeye çalışıyor. Eski Cumhurbaşkan Ömer Hassan el-Beşhir döneminde, Sudan ordusu dini muhafazakarlar tarafından domine ediliyordu. Bu kişiler orduda hâlâ belli bir etkiye sahip.
Buna rağmen Sudanlılar, farklı aidiyet ve inançlara sahip olsalar da HDK’ya karşı SAF’i destekledi. SAF’in darbeler ve askeri yönetim geçmişi olmasına rağmen bu destek sürüyor. Taha, yılın başlarında İngiliz yayın organı Jewish News için yazdığı bir köşe yazısında SAF’i “Afrika’nın Hamas’ı” olarak tanımlamıştı. Middle East Eye, Taha’ya yorum için ulaştı ancak yayım zamanı itibarıyla yanıt alamadı.
İSLAMCI ŞİDDET İDDİALARI
Beam, bazı hesapların El Feşir’de HDK’nın sivillere yönelik ihlallerini yeniden kullanarak bunları “Hristiyanlara yönelik İslamcı şiddet” gibi sunduğunu belirledi. Bir örnekte Amerikalı influencer Nima Yamini, El Feşir’den fotoğraflar paylaşarak bunların, “Sudan’da Hristiyanların katledildiğini ve kimsenin konuşmadığını çünkü İsrail gibi suçlanacak bir taraf olmadığını” iddia etti.
Yamini, Hristiyanlara yönelik katliamların o kadar şiddetli olduğunu ve “uzaydan kanın görülebildiğini” ileri sürdü. Oysa uzaydan görüldüğü iddia edilen kan lekeleri, HDK’nın El Feşir’de bazı sakinleri vurduğu bölgelerden kaynaklanıyordu.
Farklı bir paylaşımda, aşırı sağ Polonyalı siyasetçi Dominik Tarczynski, El Feşir’de bir anne ve çocuğun olduğu iddia edilen bir fotoğrafı “Sudan: Hristiyanların İslamcılar tarafından soykırımı” başlığıyla paylaştı. MEE, Yamini ve Tarczynski’ye yorum için ulaştı ancak yayım zamanı itibarıyla yanıt alamadı.
Sudan halkının büyük çoğunluğu Müslümandır (yüzde 90’dan fazla) ve savaş dini temelli yürütülmemektedir. Eylül ayında Birleşmiş Milletler’in (BM) yürüttüğü bir gerçek bulma misyonu, taraflardan her ikisinin de ibadethanelere saldırdığına dair güvenilir iddialar aldıklarını açıkladı. Buna HDK’nın El Feşir’de kiliselere, SAF’in ise Wad Madani ve Hartum’da cami ve kiliselere saldırması da dahil.
NASIL BAŞLADI?
Savaş, Nisan 2023’te uzun süredir devam eden gerginliklerin ardından SAF (Genelkurmay Başkanı General Abdel Fattah al-Burhan liderliğinde) ile HDK (komutan Mohamed Hamdan Dagalo, nam-ı diğer Hemedti) arasındaki gerilimin açığa çıkmasıyla patlak verdi.
Şiddet, HDK’nın düzenli orduya entegre edilmesi planları üzerindeki anlaşmazlıkla tetiklendi, ancak kısa sürede ülke genelinde bir savaşa dönüştü. Bu savaşta on binlerce kişi öldü ve 13 milyondan fazla kişi yerinden edildi.
MEE, Ocak 2024’te, BAE’nin HDK’ya Libya, Çad, Uganda ve Somali’ye uzanan karmaşık bir tedarik ağı aracılığıyla silah sağladığını bildirmişti. ABD istihbarat kurumları, Ekim ayında bile BAE’nin HDK’YA Çin yapımı insansız hava araçları ve diğer silah sistemleri tedariğini artırdığını bildirdi. Bilgi Wall Street Journal tarafından Salı günü aktarıldı.
Sudan’daki savaşın Nisan 2023’te başlamasından bu yana, HDK askerleri Darfur’da kitlesel katliamlar ve istismarlarla suçlanıyor. SAF de aynı şekilde savaş suçlarıyla suçlanıyor.
Kaynak: Middle East Eye