Angola, 11 Kasım 1975’te Portekiz’den bağımsızlığını ilan edişinin 50’inci yıl dönümünü kutluyor. Ülke genelinde süren etkinlikler, Angola’nın sömürgecilikten kurtuluşunun simgesi olduğu kadar, yarım asırlık bir varoluş mücadelesinin ve dönüşümün de hatırlatıcısı.
Bağımsızlık, Angola tarihinde dramatik bir süreçti. 1961’de başlayan 13 yıllık bağımsızlık savaşı, Portekiz’deki rejim değişikliğinin ardından 1975’te MPLA (Angola Halkının Kurtuluş Hareketi) önderliğinde zaferle sonuçlandı. Ancak bağımsızlığın hemen ardından başlayan MPLA ile UNITA arasındaki iç savaş, yaklaşık 27 yıl sürdü ve Angola halkında derin yaralar bıraktı.
COŞKU VE ZORLUKLAR BİR ARADA
2025 boyunca Angola genelinde bağımsızlığın 50’inci yılı onuruna konserler, spor etkinlikleri, kültürel gösteriler ve altyapı açılışları düzenlendi. Başkent Luanda’daki stadyumlar ve meydanlar, bayraklarla süslendi; Cumhurbaşkanı João Manuel Gonçalves Lourenço’nun konuşmaları ve resmi geçit törenleri ulusal kanallardan canlı yayınlandı.
Ancak kutlamalar sürerken, birçok Angolalı için gündelik yaşamın zorlukları devam ediyor. Africanews’in aktardığına göre, Luanda’daki Kikolo pazarında çalışan Adelina adlı satıcı, “Hayat zor. Para kazanamıyoruz, iyi kıyafet alamıyoruz. Ama asıl yoran açlık. Ne maaşımız var, ne kalacak düzgün bir yerimiz,” sözleriyle halkın yaşadığı sıkıntıları dile getirdi.
Dünya Bankası verilerine göre 2018 itibarıyla Angola nüfusunun üçte birinin günlük geliri, 2,15 doların altındaydı. Aynı dönemde 16,5 milyon kişi — nüfusun yaklaşık yüzde 53’ü — günde 3,65 doların altında gelirle geçiniyordu.
Genç işsizlik de ülkenin kronik sorunlarından biri. Dünya Bankası’na göre 2024 itibarıyla genç nüfusta işsizlik oranı yüzde 27,9 seviyesinde; bu oran genel işgücündeki yüzde 14,5’lik oranla kıyaslandığında belirgin bir fark oluşturuyor. Luandalı gençlerden Daniel, “Gençlerin çalışabileceği işler istiyoruz. Ülkeyi büyütecek olan bizleriz, bize fırsat verilmeli,” diyerek beklentisini dile getirdi.
AFRİKA BİRLİĞİ’NDEN 50.YIL KUTLAMASI
Afrika Birliği Komisyonu Başkanı Mahmoud Ali Youssouf, Angola hükümeti ve halkını bu tarihi dönüm noktası dolayısıyla kutladı. Youssouf, yayımladığı mesajda, “Bu altın jübile, yalnızca Angola için değil tüm Afrika için bir gurur anıdır. Angola’nın sömürgeciliğe ve apartheid’a karşı mücadelesi, Güney Afrika’nın özgürlüğü ve kıtanın bağımsızlığına büyük katkı sağladı,” ifadelerini kullandı.
Youssouf ayrıca, Angola’nın kıtasal entegrasyon ve ekonomik dönüşüm konularındaki kararlı duruşuna dikkat çekerek, ülkenin Afrika Kıtasal Serbest Ticaret Alanı (AfCFTA) kapsamındaki çalışmalarının kapsayıcı büyüme için büyük önem taşıdığını vurguladı.
Angola Cumhurbaşkanı Lourenço’nun halihazırda Afrika Birliği Dönem Başkanlığı görevini yürüttüğünü hatırlatan Youssouf, Angola’nın Sudan krizinin çözümüne ve Büyük Göller bölgesinde barış ve istikrara yönelik çabalarına övgüde bulundu.
DAHA ADİL, KAPSAYICI VE REFAH DOLU BİR ANGOLA UMUDU
1975’te kazanılan bağımsızlık, Angola’nın yalnızca sömürgeci yönetimden kurtuluşu değil, Afrika’nın tamamı için özgürlük mücadelesinin sembollerinden biri olarak görülüyor. Ülkenin uzun yıllar süren iç savaşı sona erdirip istikrar sürecine girmesi, Angola’yı bölgesel barış diplomasisinin önemli aktörlerinden biri haline getirdi.
Bununla birlikte, petrol ve elmas zenginliğiyle öne çıkan ülke, hâlâ gelir adaletsizliği, işsizlik, eğitim ve sağlık alanlarındaki sorunlarla mücadele ediyor. 50’inci yıl kutlamaları, hem geçmişin zaferini hem de geleceğe dair beklentileri yeniden gündeme taşıdı.
Bugün Angola’da sokaklarda dans edenler, milli marş okuyan öğrenciler ve bağımsızlık anıtına çiçek bırakan eski savaşçılar için bu yıl dönümü, yalnızca geçmişe bir saygı değil; daha adil, kapsayıcı ve refah dolu bir Angola umudunun ifadesi.