2025’te dünya genelinde enerji yatırımlarının 3,3 trilyon dolara ulaşması bekleniyor. Bu yatırımın yarıdan fazlası temiz enerji teknolojilerine yapılacak. Ancak Afrika, bu dev pastadan sadece küçük bir pay alıyor. Buna rağmen kıtada enerji yatırımları son on yılda 17 milyar dolardan 40 milyar dolara yükseldi; giderek artan sayıda yatırımcı sahneye çıktı.
Özellikle özel sermaye ve girişim sermayesi fonları, temiz enerjiye yapılan erken aşama yatırımların %40’ını karşılıyor. Bu yatırımcılar, daha düşük riskli ve yerel çözümlere yönelerek mini elektrik şebekeleri, ticari güneş enerjisi projeleri ve elektrikli araçlar gibi alanlara yoğunlaşıyor. Elektrikli araç yatırımları 2023’te 70 milyon dolara ulaştı. Çin kalkınma finans kurumları geçmişte 2015’te 28 milyar dolar yatırım yaparken, 2024’te bu rakam 20 milyar dolara düştü. 2015-2021 yılları arasında yaşanan yüzde 85’lik kesintiye rağmen Çinli finans kurumları yüksek riskli, erken aşama projelerde önemli destek sağlamaya devam ediyor.
TİCARİ FİNANS KAYNAKLARI LİDERLİĞE YÜKSELDİ
Bankalar ve aile ofisleri gibi ticari finansörler, 2024’te temiz enerjiye 60 milyar doların üzerinde yatırım yaparak Afrika’da en büyük fon sağlayıcı konumuna geldi. Bu kaynaklar düşük emisyonlu elektrik şebekeleri, enerji depolama ve güneş enerjisi projelerine yoğunlaştı. Kamusal kaynaklar enerji dönüşümünde kritik olmasına rağmen, son on yılda 30 milyar doların altında kaldı. Bu durum, özel sektör ve ticari sermayenin Afrika’nın enerji geleceğini şekillendirmesinde daha fazla rol almasına yol açıyor. Afrika’nın enerji dönüşümü ivme kazanıyor ancak bu potansiyelin tam anlamıyla gerçekleşmesi, sürdürülebilir finansman kaynaklarının genişletilmesine ve kamu-özel sektör iş birliğinin artırılmasına bağlı. Hem kamu hem de özel sermayenin ölçekli yatırımlarla destek vermesi, kıtanın temiz enerji hedeflerine ulaşmasında belirleyici olacak.