Avrupa Birliği’nin ormansızlaşmayla bağlantılı ithalat ürünlerini yasaklamayı hedefleyen ve “çığır açıcı” olarak nitelendirilen yeni düzenlemesi olan AB Ormansızlaşma Düzenlemesi (EUDR), beklentilerin aksine ertelendi ve bazı maddeleri yumuşatıldı. Kakao, kahve, palm yağı ve kauçuk gibi ürünlerin “ormansızlaşmadan arındırılmış” kaynaklardan geldiğini belgelemeyi zorunlu kılan düzenleme, Avrupa’daki bazı sanayi gruplarının tedarik zinciri kesintileri ve maliyet artışı endişeleri üzerine geri plana itildi.
ÜRETİCİLERDEN VE HÜKÜMETLERDEN SERT TEPKİ
AB’nin bu geri adımı, Afrika’daki üretici ülkeler, ihracatçılar ve ticaret uzmanları tarafından yoğun şekilde eleştiriliyor. Batı Afrika’daki bir kakao kurulu yetkilisi, “Bu erteleme tehlikeli bir mesaj veriyor; Avrupalı şirketler zorlanınca, kalkınma hedefleri bir anda pazarlık konusu olabiliyor,” ifadeleriyle durumu özetledi. Birçok Afrika ülkesi, AB standartlarına uyum sağlamak için ürün izlenebilirliği, veri sistemleri ve sertifikasyon gibi alanlara büyük yatırımlar yapmıştı. Ancak düzenlemenin ertelenmesiyle birlikte, bu çabaların karşılık bulmayacağı ve küçük ölçekli çiftçilerin AB pazarında daha da dezavantajlı duruma düşeceği endişesi hakim.
Yaşanan gelişmeler, Avrupa Birliği’nin Afrika ile olan ticaret ilişkilerine dair daha geniş soruları da gündeme getiriyor. Eleştirmenler, “AB gerçekten sürdürülebilir ve kapsayıcı ticarete mi inanıyor, yoksa yalnızca çıkarına uygun olduğunda mı?” sorusunu soruyor. Taraflar, AB’den sadece kural koyucu değil, aynı zamanda teknik ve mali destek sunan bir ortak olmasını bekliyor.