Afrika Birliği (AU), 2035’e kadar kıtanın tarım-gıda sistemlerini dönüştürmeyi, üretimi artırmayı ve gıda güvenliğini sağlamayı hedefleyen cesur bir tarımsal kalkınma stratejisini açıkladı. Bu plan, Uganda’nın Kampala kentinde düzenlenen Malabo Sonrası Kapsamlı Afrika Tarımsal Kalkınma Programı (CAADP) Olağanüstü Zirvesi’nde kabul edildi. Hedefler arasında önümüzdeki on yıl içinde tarım-gıda üretimini %45 artırmak bulunuyor.
10 Yıllık CAADP Stratejisi ve Eylem Planı ile Kampala CAADP Bildirgesi, Afrika’nın tarımsal dönüşümü için sürdürülebilir gıda üretimi, agro-sanayileşme ve Afrika içi ticaretin artırılmasına odaklanan net bir yol haritası sunuyor. 2026-2035 yılları arasında uygulanacak bu strateji, hızla artan nüfus için gıda güvenliğini sağlamada kritik bir adım olarak görülüyor.
Afrika’nın Tarımda Karşılaştığı Zorluklar
Afrika’nın nüfusunun 2050’ye kadar 2,5 milyara ulaşması ve küresel nüfusun 9,8 milyara çıkması bekleniyor. Bu durum, kıtanın tarım sektörünü büyük zorluklarla karşı karşıya bırakıyor. AU liderleri, artan talebi karşılamak ve gelecekteki gıda arzını güvence altına almak için tarımsal üretkenlik, gıda işleme ve ticarette önemli artışlar yapılması gerektiğinin altını çiziyor.
Tarımsal Dönüşüm İçin Önemli Taahhütler
Kampala Bildirgesi, Afrika’nın tarım-gıda sistemini güçlendirmeyi hedefleyen altı ana taahhüt içeriyor. Öne çıkan hedefler arasında hasat sonrası kayıpların %50 azaltılması, 2035 yılına kadar tarım ürünleri ve girdilerindeki Afrika içi ticaretin üç katına çıkarılması ve yerel olarak işlenmiş gıdaların tarım-gıda GSYİH’sindeki payının %35’e yükseltilmesi yer alıyor.
AU Komisyonu Başkanı Moussa Faki Mahamat, stratejinin sadece üretimi artırmayı değil, tarıma bakış açısını temelinden değiştirmeyi amaçladığını belirtti. “Bu strateji, katma değer ve sürdürülebilirliğe odaklanmayı içeriyor,” dedi.
Liderler ayrıca Afrika tarım pazarlarının entegrasyonu ve agro-sanayileşme ihtiyacına dikkat çekti. Bölgesel ticareti engelleyen tarife dışı engellerin kaldırılması ve tarım ürünlerinde serbest ticaretin teşvik edilmesi için çağrıda bulundular.
Katma Değer: Ekonomik Büyüme İçin Anahtar
Uganda Cumhurbaşkanı Yoweri Kaguta Museveni, tarım sektöründe katma değer yaratmanın en güçlü savunucularından biri olarak dikkat çekti. Museveni, Afrika’nın gıda ithalatına bağımlılıktan vazgeçmesi gerektiğini vurgulayarak, yerel tarım ürünlerinin işlenmesinin ekonomik büyümeyi tetikleyip istihdam yaratacağını ifade etti. “Bu açlık çeken Afrika, gerçek Afrika değil; sömürgecilik ve neo-sömürgecilik Afrika’sıdır. Bu bir utanç,” diyerek tarımda dikey entegrasyon ihtiyacını dile getirdi.
Kolektif Hareket İçin Güçlü Bir Çağrı
Zirvede kolektif hareketin önemine de dikkat çekildi. Etiyopya Cumhurbaşkanı Taye Atske Selassie, Afrika’nın gıda egemenliği ve refah vizyonuna ulaşmak için yenilenmiş ve koordineli çabalara ihtiyaç olduğunu vurguladı. “Bu zirve, kıtanın tarım-gıda sisteminin seyrini belirleyeceğimiz önemli bir an,” dedi.
Kampala Bildirgesi, önceki Malabo ve Maputo Bildirgeleri’nden önemli bir ayrışma gösteriyor ve daha kapsamlı, uygulanabilir bir strateji sunuyor. AU Tarım, Kırsal Kalkınma, Mavi Ekonomi ve Sürdürülebilir Çevre Komiseri Amb. Josefa Sacko, bu yeni planın gerçekçi ve uygulanabilir hedefleri vurguladığını belirtti.
Afrika’nın Tarımsal Vizyonuna Küresel Destek
Norveç Kalkınma Bakan Yardımcısı Bjørg Sandkjær, yeni stratejiye güçlü destek verdi. Sandkjær, bu vizyonun Afrika’nın ekonomik büyüme, gıda güvenliği ve sürdürülebilir kalkınma hedefleriyle uyumlu olduğunu belirtti. “Bu cesur vizyon, kıtanın dayanıklılık, refah ve kapsayıcı kalkınma hedefleriyle örtüşüyor,” dedi.
Afrika Birliği, bu tarihi stratejiyle tarımın geleceğini şekillendirme, yenilikçiliği teşvik etme ve sürdürülebilir büyümeyi sağlama konusunda kararlı. CAADP Stratejisi ve Eylem Planı’nın benimsenmesi, kıtanın tarım-gıda sistemlerini dönüştürme ve geleceğin zorluklarını karşılama potansiyeline sahip bir dönüm noktası olarak görülüyor.