Afrika Birliği (AfB), 16. yüzyıldan bu yana yaygın olarak kullanılan ve kıtaların boyutlarını gerçeğe aykırı şekilde gösteren Mercator haritasının yerine, daha adil ölçüler sunan Equal Earth (Eşit Dünya) haritasının kullanılmasını destekleyen kampanyayı onayladı. AfB, bu adımıyla Afrika’nın küresel sahnedeki hak ettiği konumunun güçlendirilmesini hedefliyor.
Denizcilik için 1569’da geliştirilen Mercator projeksiyonu, kutuplara yakın bölgeleri gerçekte olduğundan büyük, Afrika ve Güney Amerika gibi ekvator kuşağındaki kıtaları ise küçük gösteriyor.
AfB Komisyonu Başkan Yardımcısı Selma Malika Haddadi, bu durumun Afrika’yı “marjinal” gösterdiğini vurgulayarak:
“Afrika dünyanın ikinci büyük kıtası ve 1 milyardan fazla insana ev sahipliği yapıyor. Haritalar gerçeği yansıtmalı” sözlerine yer verdi.
YANLIŞ BİR ALGI YARATIYOR
Kampanyayı yürüten Afrika No Filter ve Speak Up Africa, Mercator haritasının özellikle eğitim, medya ve politika alanında yanlış algılar yarattığını belirtiyor. Afrika No Filter İcra Direktörü Moky Makura, “Afrika’nın haritadaki mevcut boyutu yanlış. Bu yanlış bilgilendirme artık sona ermeli” derken, Speak Up Africa kurucusu Fara Ndiaye, bu haritanın Afrikalı çocukların kimlik ve özgüvenini olumsuz etkilediğini söyledi.
İngiltere’deki Birmingham Üniversitesi’nden Prof. Donald Houston da Mercator projeksiyonunun insanların hangi kıtanın ve ülkenin daha önemli olduğu algısını yönlendirdiğini ifade ediyor. Houston, “Bu harita Avrupa ve ABD’yi olduğundan büyük, Afrika’yı ise küçük gösteriyor. Siyasi açıdan tartışmalı çünkü güneydeki yoksul bölgeler, kuzeydeki zengin ülkelerden daha önemsiz gibi görünüyor” dedi.
Houston, Mercator’un yerine boyutları orantılı yansıtan Peters veya Equal Earth görünümünün kullanılabileceğini, ancak bunların da şekil farklılıkları nedeniyle alışılmış gelmediğini belirtti. “Küre dışında hiçbir düz harita dünyanın gerçeğini tam olarak gösteremez” diye ekledi.
ULUSLARARASI DESTEK
Mercator projeksiyonu hâlen okullarda, atlaslarda ve Google Haritalar gibi dijital platformlarda yaygın şekilde kullanılıyor. Ancak Afrika Birliği, BM ve Dünya Bankası gibi uluslararası kuruluşların Equal haritasına geçmesini talep ediyor.
Karayip Topluluğu (CARICOM) Tazminat Komisyonu Başkan Yardımcısı Dorbrene O’Marde de, Equal haritasını, Mercator’un “güç ve egemenlik ideolojisine karşı bir başkaldırı” olarak nitelendirdi.