Afrika Birliği (AfB), Gine-Bissau’da devlet başkanının görevden alınmasıyla sonuçlanan askeri darbenin ardından, ülkenin tüm Afrika Birliği faaliyetlerinden “derhal” uzaklaştırıldığını duyurdu.
AfB Barış ve Güvenlik Konseyi tarafından yapılan açıklamada, 26 Kasım’da gerçekleşen askeri müdahalenin, Afrika Birliği normlarına aykırı “anayasaya uygun olmayan bir hükümet değişikliği” olduğu vurgulanarak darbe şiddetle kınandı. Konsey, anayasal düzen yeniden tesis edilene kadar Gine-Bissau’nun Birlik faaliyetlerine katılımının askıya alındığını bildirdi.
Karar, cuma günü gerçekleştirilen olağanüstü toplantının ardından alındı. Konsey ayrıca gözaltına alınan seçim kurulu yetkililerinin ve siyasi aktörlerin koşulsuz serbest bırakılmasını talep etti.
AfB, Batı Afrika Devletleri Ekonomik Topluluğu (ECOWAS), Portekizce Konuşan Ülkeler Topluluğu (CPLP), Birleşmiş Milletler ve diğer uluslararası aktörlere, ülkede anayasal yönetime hızlı dönüşü destekleme çağrısı yaptı.
DARBE SÜRECİ VE TEPKİLER
Kendilerini “Ulusal Güvenlik ve Kamu Düzeni Yüksek Askeri Komutanlığı” olarak tanıtan bir grup asker, 27 Kasım’da devlet kontrolünü tamamen ele geçirdiklerini ve Cumhurbaşkanı Umaro Sissoco Embalo’yu görevden aldıklarını açıklamıştı. Ertesi gün ise geçiş sürecinin başına General Horta Inta-A’nın bir yıllığına atandığı duyuruldu.
Darbe, 23 Kasım’da yapılan cumhurbaşkanlığı seçimlerinde bağımsız aday Fernando Dias ve Embalo cephesinin eş zamanlı zafer ilan ettiği, resmi sonuçların ise açıklanmasının beklendiği bir dönemde gerçekleşti.
Birleşmiş Milletler Genel Sekreteri Antonio Guterres darbeyi demokrasiye aykırı bir müdahale olarak nitelendirerek sert şekilde kınadı. ECOWAS da Gine-Bissau’nun Birlikteki tüm karar alma organlarından uzaklaştırıldığını açıkladı.
AfB Barış ve Güvenlik Konseyi, ECOWAS kararlarını desteklediğini ve askeri yönetimin siyasi sürece müdahalesinin sürmesi halinde hedefli yaptırımlar uygulanabileceğini bildirdi. Ayrıca AB Komisyonu’na ECOWAS ile koordinasyonun güçlendirilmesi, seçim gözlemcilerinin güvenliğinin sağlanması ve durumun yakından izlenmesi yönünde talimat verildi.
Darbe sonrası kısa süreliğine gözaltına alınan Cumhurbaşkanı Embalo’nun serbest bırakılmasının ardından Senegal’e geçtiği belirtildi.
ECOWAS üyesi Senegal, Yeşil Burun Adaları ve Sierra Leone devlet başkanlarından oluşan üst düzey heyetin hafta sonu başkent Bissau’ya gitmesi bekleniyor.