ABD Afrika Komutanlığı (AFRICOM), Afrika’nın güney ülkelerindeki diplomatik ve askeri iş birliklerini derinleştiriyor. Son dönemde üst düzey ziyaretler ve zirveler, bölgenin ABD açısından stratejik önemini bir kez daha ortaya koydu.
AFRICOM’un bu çabalarının merkezinde, Komutan Yardımcısı Korgeneral John W. Brennan ile Sivil-Askeri İlişkiler Komutan Yardımcısı Büyükelçi Robert Scott yer alıyor. İkili, Temmuz 2025’te Namibya ve Angola’ya ziyaretler gerçekleştirerek ilgili ülke yetkilileriyle bir dizi görüşme yaptı.
NAMİBYA İLE GÜVENLİK KOORDİNASYONU
Brennan ve Scott, Namibya’nın başkenti Windhoek’te, Savunma ve Gaziler Bakanı Frans Kapofi ile bir araya geldi. Görüşmelerde deniz güvenliği, ortak tatbikatlar ve yasadışı yaban hayatı ticareti gibi sınır ötesi tehditlerle mücadele öne çıktı.
ABD, ayrıca sağlık altyapısının güçlendirilmesi, kaçak ağaç ve hayvan ticaretiyle mücadele ve Walvis Bay Limanı’nın bölgesel lojistik merkezine dönüştürülmesi gibi konularda da Namibya ile iş birliğini sürdürüyor.
ANGOLA İLE BÖLGESEL TİCARETİN CANLANDIRILMASI GÖRÜŞÜLDÜ
Angola’da ise gündemin merkezinde, ABD destekli “Lobito Koridoru” yer aldı. Bu girişim; Angola, Zambiya ve Kongo Demokratik Cumhuriyeti’ni birbirine bağlayarak bölgesel ticareti canlandırmayı hedefliyor. Büyükelçi Scott, “Lobito Koridoru, güvenliğin ekonomik kalkınmayı nasıl desteklediğini gösteren bir örnek” diyerek güvenlik ve refahın birbirinden ayrı düşünülemeyeceğini vurguladı.
ABD, Angola’nın deniz gözetim kapasitesini artırmak için SeaVision gibi sistemler üzerinden teknoloji lisansları sağlayarak, bölgedeki gemi hareketlerinin anlık izlenmesini mümkün kılıyor.
AFRİKALI KURUMLARIN KAPASİTESİNİ ARTIRMAK HEDEFLENİYOR
Korgeneral Brennan, AFRICOM’un yaklaşımını, Çin ve Rusya gibi ülkelerin daha bağımlılık yaratan yöntemlerinden ayıran temel unsurun, Afrikalı kurumların kapasitesini artırmaya odaklanmak olduğunu belirtti. “Diğer ülkeler kendi ekipmanlarını getirip eğitim verirken, biz Afrikalı liderliği destekliyoruz,” dedi.
ABD’nin modeli, doğrudan müdahaleden çok, eğitim, ortak tatbikat ve teknoloji transferi yoluyla yerel kapasiteyi güçlendirmeyi esas alıyor. Bu anlayış, geçtiğimiz günlerde Nairobi’de düzenlenen 2025 Afrika Genelkurmay Başkanları Zirvesi (ACHOD)’nda da vurgulandı. AFRICOM Komutanı Orgeneral Michael Langley, “Afrika orduları artık yardım beklemiyor, sorunları doğrudan sahipleniyorlar” açıklamasında bulundu.
TERÖR VE UYUŞTURUCU TEHDİTLERİ ARTIYOR
Brennan, Angola ve Namibya sınırlarında etkisini artıran IŞİD bağlantılı gruplara dikkat çekerek, Mozambik ve Güney Afrika’daki IŞİD yapılanmalarını örnek gösterdi. Ayrıca Meksikalı uyuşturucu kartellerinin Batı Afrika ve Güney Afrika’da faaliyet göstermeye başladığını belirterek istihbarat ve kolluk gücü iş birliğinin önemine işaret etti.
Bu kapsamda AFRICOM, Güney Afrika Kalkınma Topluluğu (SADC) ülkeleriyle askeri ilişkileri genişletmeyi planlıyor. Botsvana, Somali’deki Afrika Birliği Misyonları’na (ATMIS ve AUSSOM) asker gönderen önemli bir aktör olarak öne çıkıyor. Langley, Botsvana’nın “bölgesel güvenlik ihracatçısı” haline geldiğini söyledi.
DENİZ GÜVENLİĞİ ÖNCELİKLİ
AFRICOM, deniz güvenliği konusunu hem ekonomik hem de stratejik bir öncelik olarak değerlendiriyor. Korsanlık, kaçakçılık ve ticaret yollarının güvenliği gibi alanlarda Afrika ülkeleriyle iş birliği artıyor. Namibya, 2025 yılında düzenlenen Obangame Express Tatbikatı ve Afrika Deniz Kuvvetleri Zirvesi’ne katılım gösterdi. Angola ise denizcilik teknolojisi paylaşımıyla iş birliğini derinleştiriyor.
ABD, doğu ve batı Afrika’da düzenlenen Cutlass Express ve Obangame Express gibi tatbikatları Güney Afrika’ya taşıyarak bölgesel denizcilik kapasitesini artırmayı hedefliyor.
Lobito Koridoru, AFRICOM’un askeri destek ile ekonomik kalkınmayı bütünleştiren stratejisini somutlaştırıyor. Angola kıyılarından Demokratik Kongo’nun doğusuna uzanan bu hat, hem ticaret hem de güvenlik altyapısının birlikte güçlendirilmesini zorunlu kılıyor. Benzer şekilde, Namibya’nın Walvis Bay limanı da bölgesel ticaret ve kıyı güvenliği açısından örnek teşkil ediyor.
TERÖRLE MÜCADELE MERKEZ HEDEF
Brennan, AFRICOM’un merkez hedefinin hâlâ Doğu Afrika’daki terörle mücadele olduğunu vurguladı. Somali’de IŞİD ve El Kaide bağlantılı gruplara yönelik hava saldırıları sürerken, Somali Ulusal Ordusu’nun seçkin Danab Tugayı’nın kontrolü Somali hükümetine devrediliyor.
Langley, ABD’nin sürdürülebilirlik ve şeffaflığa dayalı yaklaşımının, Çin’in kaynaklara erişim odaklı ve kısa vadeli çıkarlar güden politikasından farklı olduğunu belirtti. “Afrika ülkeleri artık daha az bağlayıcı, daha çok yerel güçlenmeyi destekleyen ABD ortaklıklarını tercih ediyor,” dedi.