ABD’nin Güney Afrika’dan yapılan ithalata yüzde 30’luk ek gümrük tarifesi uygulamaya başlaması, ülke ekonomisinde kısa vadede ciddi kayıplar beklentisini doğurdu. Uzmanlar, pazar çeşitlendirme stratejisinin acilen hayata geçirilmesi gerektiğini vurguluyor.
8 Ağustos’ta yürürlüğe giren yüksek tarife, özellikle otomotiv sektöründe yatırımcı çekilme riskini artırırken tarım sektöründe üretici gelirleri ve istihdamda düşüşlere neden oluyor. İşsizlik oranının yılın ilk çeyreğinde yüzde 33’e yaklaştığı Güney Afrika’da hükümet, uygulamanın 30 ila 100 bin arasında iş kaybına yol açabileceğini öngörüyor.
İSTİHDAM ZARAR GÖREBİLİR
Pretorya Üniversitesi Ekonomi Bölümü’nden Doç. Dr. Martin Breitenbach, tarifenin kırılgan ekonomi üzerinde ağır baskı oluşturacağını söyledi. “Kısa ve orta vadede ticaret dengesi, büyüme oranı ve istihdam ciddi zarar görecek. Mercedes-Benz ve Nissan gibi üreticilerin tamamen çekilme riski var.” dedi.
Breitenbach, motorlu taşıtlar, madencilik ve özellikle narenciye başta olmak üzere tarım sektörlerinin en fazla etkilenecek alanlar olduğunu belirtti. Uzun vadede yapısal değişim ve ihracat çeşitlendirmesinin ancak yatırımcı dostu bir ekonomik ortamla mümkün olabileceğini ifade etti.
Güney Afrika Narenciye Üreticileri Birliği (CGA) CEO’su Boitshoko Ntshabele, yeni tarifenin narenciye ihracatçılarını ciddi rekabet dezavantajına soktuğunu söyledi. Bu sezon ABD’ye sevkiyatların hızlandırılarak kayıpların sınırlı tutulduğunu ancak gelecek sezon için aynı iyimserliğin olmadığını vurguladı.
ALTERNATİF PAZAR ARAYIŞI
Güney Afrika Tarım İşletmeleri Odası (Agbiz) Ekonomik Araştırmalar Direktörü Wandile Sihlobo ise ABD pazarındaki kayıpları telafi etmek için Afrika, AB, Çin, Orta Doğu ve Asya ülkelerinde ihracat artışı fırsatlarının değerlendirilmesi gerektiğini belirtti. Çin ile tarife indirimi konusunda hızlı müzakerelerin önemine dikkat çekti.
Sihlobo, 2024-2025 sezonunda mısır, soya fasulyesi, ayçiçeği ve diğer yağlı tohumlarda güçlü hasat beklentisinin gıda fiyatlarındaki baskıyı hafifletebileceğini de ekledi.