ABD hava saldırıları ile Somali hükümetine bağlı kara birliklerinin, ABD tarafından eğitilen bir milis gücün de dahil olduğu Kasım ayındaki bir operasyonda, aralarında en az yedi çocuğun bulunduğu 11 sivilin hayatını kaybettiği bildirildi. Ölen çocuklardan birinin yalnızca yedi aylık olduğu belirtildi.
Saldırı, Somali’nin güneyinde, El-Kaide bağlantılı silahlı örgüt Eş-Şebab’ın uzun yıllardır kontrolünde bulunan Aşağı Cubba bölgesindeki Jamaame kasabasında düzenlendi. Drop Site News, saldırıya tanıklık eden dört kişiyle görüştü. Tanıklar, 15 Kasım’da saatlerce kasabanın üzerinde dolaşan hava araçlarının ardından yoğun bombardımanın başladığını, patlamalar sonucu ceset parçalarının yere ve ağaçlara savrulduğunu aktardı.
ABD Afrika Komutanlığı (AFRICOM), bölgede Somali güçlerine destek amacıyla hava saldırıları düzenlediğini doğruladı. Ancak sivil kayıplarla ilgili sorulara yanıt vermedi. Jubbaland yerel yönetimi de konuyla ilgili açıklama yapmadı.
“BOMBARDIMAN YAĞMUR GİBİYDİ”
Saldırıda yedi aylık kızı Nurto’yu kaybeden Mohammed Hassan Abdulle, eşini kurtarmaya çalışırken çaresiz kaldığını söyledi. Abdulle’nin eşi Farhiya Hassan Omar da saldırıda ağır yaralandı ve saatler süren zorlu bir yolculuğun ardından hastaneye ulaştırıldı ancak hayatını kaybetti.
Abdulle, saldırı sırasında batıdan havan atışları ve gökyüzünden yaklaşık altı bomba düştüğünü gördüğünü, saldırıdan haftalar sonra bile insansız hava araçlarının hâlâ bölgede uçtuğunu ifade etti.
ABD DESTEKLİ OPERASYON
Kasım ortasında düzenlenen saldırılar, Somali hükümet güçleri, bölgesel birlikler ve ABD tarafından eğitilen Danab özel kuvvetlerinin katılımıyla, ABD hava desteği eşliğinde gerçekleştirildi. Operasyonun amacının, Jubbaland bölgesinde kontrolü sağlamak olduğu belirtildi.
Saldırıların ardından sosyal medyada yayılan görüntüler ve yerel medya haberlerine göre, toplam ölü sayısının 50’yi aştığı iddia edildi. Bölgeden ayrılan iki yerel lider, ölen en az 11 sivilin isim ve yaşlarını derleyerek Drop Site News ile paylaştı. Ölenler arasında, yaşları 4 ile 10 arasında değişen dört kardeş ve anneleri de bulunuyor.
“YERLEŞİM ALANLARI BOMBALANDI”
Jamaame sakinlerinin büyük bölümünün kasabayı terk ettiği, ancak Eş-Şebab’ın hâlâ kontrolü elinde tuttuğu bildirildi. Bölgedeki tanıklar, saldırı sırasında uçakların Kismayo yönünden geldiğini, bu kentte AFRICOM’a ait unsurların ve Danab birliklerinin konuşlu olduğunu söyledi.
Uzmanlara göre saldırılar, Somali’deki uzun süredir devam eden siyasi parçalanmanın bir sonucu. Uluslararası Kriz Grubu’ndan Omar Mahmood, bölgesel yönetimlerin ABD’den doğrudan destek alabilmek için “iyi bir terörle mücadele ortağı” olduklarını göstermeye çalıştığını ve bu nedenle koordinasyonsuz askeri operasyonlar yürütüldüğünü ifade etti.
“NEDEN HEDEF ALINDIĞIMIZI BİLMİYORUZ”
Saldırılardan etkilenen sivillerin çoğunun Biimaal aşiretine mensup olduğu, bu grubun Jubbaland yönetiminde yeterince temsil edilmediği belirtildi. Aşiret liderlerinden Ugaas Ahmed Ugaas Said Ali, “Eş-Şebab’dan önce de buradaydık, ondan sonra da burada kalmak istiyoruz. Topraklarımız ve kaynaklarımız hedef alınıyor olabilir” dedi.
Sekiz çocuk annesi Maria Abdi Haji Guled ise saldırı sırasında mutfakta çocuklarına kahvaltı hazırladığını, Eş-Şebab unsurlarının bölgede bulunmadığını vurguladı. Guled, saldırıda yaralanan çocuklarını Mogadişu’ya götürmek için günlerce beklemek zorunda kaldığını ve tedavi masraflarını karşılayamadığını söyledi.
ARTAN HAVA SALDIRILARI
AFRICOM, Kasım ayı sonunda FOX News’e yaptığı açıklamada, 2025 yılı içinde Somali’de 100 hava saldırısı düzenlendiğini bildirdi. ABD basını, bu saldırıların Pentagon’un Karayipler’deki uyuşturucu operasyonlarından bile daha yoğun hale geldiğine dikkat çekti.
Jamaame sakinlerinden Mariam Omar Nur Buruji ise “Hiçbir şey için ölüyoruz” diyerek yaşananlara tepki gösterdi. Buruji, bombardımanda kızını kaybettiğini, torunlarının ise hâlâ uçak sesleri nedeniyle korku içinde yaşadığını anlattı.