ABD’nin Tanzanya Büyükelçiliği, USAID’in ülkedeki muhalefet partilerine 2025 genel seçimleri öncesinde gizlice fon sağladığını öne süren sızdırılmış bir belgenin gerçekliğini kesin bir dille reddetti. “Mission – Tanzania 2025 Elections Action Plan” başlıklı belgede, ABD kalkınma yardımının CHADEMA ve ACT-Wazalendo gibi muhalefet partilerine demokrasi destek programları aracılığıyla aktarıldığı iddia ediliyor. Belgede ayrıca seçim gözlemi, vatandaş eğitimi ve ABD Büyükelçiliği Seçim Çalışma Grubu tarafından yönetilen bir “kriz müdahale planı” gibi faaliyetler sıralanıyor. ABD Büyükelçiliği yaptığı yazılı açıklamada bu iddiaları “yanıltıcı ve asılsız” olarak niteledi. Açıklamada, “Bu belgelerin sahte olduğu ve ABD Büyükelçiliği’nin seçimlere dair politikasını yansıtmadığı tespit edilmiştir,” ifadeleri yer aldı.
MUHALEFET VE İKTİDAR TETİKTE
Tanzanya’daki ana muhalefet partileri CHADEMA ve ACT-Wazalendo belgelerle ilgili ayrıntılı bir açıklama yapmazken, parti yetkilileri içerikleri incelediklerini belirtti. İktidardaki Chama Cha Mapinduzi (CCM) ise belgenin kendilerine ulaştığını ve analiz ettiklerini doğruladı. Parti Sözcüsü Amos Makalla ise konuyla ilgili ayrıntılı yorum yapmadı. Başbakanlık Ofisi Devlet Bakanı William Lukuvi, söz konusu belgeyi görmediğini ancak konuyu takip edeceğini belirtti. Seçim sürecini yöneten Bağımsız Ulusal Seçim Komisyonu (INEC) Başkanı Ramadhan Kailima ise kurumlarının parti finansmanını düzenlemediğini, bu yetkinin Siyasi Partiler Sicil Ofisi’ne ait olduğunu ifade etti. Kailima ayrıca USAID’in mevcut seçmen kayıt sürecini gözlemlemek üzere akredite edilen uluslararası kuruluşlar arasında yer aldığını doğruladı. “Vatandaş eğitimi ve gözlem için başvuruları 21 Nisan’da kabul etmeye başladık, son tarih 20 Mayıs,” dedi.
SIZINTIYI SİYASİ AMAÇLI GÖREN UZMANLAR VAR
WAJ tarafından paylaşılan belgelerde USAID’in seçim dönemi faaliyetleri için belirlenmiş bütçe kalemleri ve sivil toplumla işbirliği mekanizmaları yer alıyor. Ancak bazı sivil toplum temsilcileri bu sızıntının siyasi amaçlarla yapıldığını savunuyor. İsmini vermek istemeyen bir analist, “Bu durum, seçim döneminde muhalefet partilerine yönelik kamu güvenini zayıflatmayı hedefleyen bir girişim olabilir,” dedi. CHADEMA daha önce seçimlere hazırlık için daha fazla süre talep etmiş ve seçim kurulunda kapsamlı reform çağrısında bulunmuştu. Hükümet ise yeni kurulan Bağımsız Seçim Komisyonu’nu örnek göstererek reformların zaten hayata geçirildiğini savunuyor. Dışişleri Bakanlığı ise sızdırılan belgelerle ilgili henüz resmi bir açıklama yapmadı. 2025 seçimlerine aylar kala, ABD’nin olası müdahalesi etrafında şekillenen tartışma, Tanzanya’nın siyasi ortamındaki tansiyonu ve seçimlere duyulan güveni yeniden gündeme taşıdı.