Avrupa Birliği (AB) ile Afrika Birliği (AfB), diplomatik ilişkilerinin 25. yılında Brüksel’de bir araya gelerek barış, güvenlik ve ekonomik iş birliğini güçlendirme taahhüdünü yineledi. İki kıtanın dışişleri bakanları, hızla değişen küresel jeopolitik dengeler karşısında, verdikleri sözleri uygulamaya geçirme çağrısında bulundu.
Brüksel’de düzenlenen 3. AB-Afrika Birliği Bakanlar Toplantısı, Şubat 2022’deki son AB-AfB Zirvesi’nden bu yana kaydedilen gelişmeleri değerlendirme fırsatı sundu. Toplantıya 50’den fazla bakanın yer aldığı 70’in üzerinde heyet katıldı.
Toplantının açılışında konuşan AB Dış Politika Yüksek Temsilcisi Kaja Kallas ve Afrika Birliği Yürütme Konseyi Başkanı Tete Antonio, çok taraflı iş birliği ve uluslararası hukukun korunmasının önemine dikkat çekti. Ortak açıklamada, “BM öncülüğündeki çok taraflı kurumların kapsayıcılığını ve etkinliğini artırmak, barış ve güvenlik çabalarında iş birliğimizi sürdürmek önceliğimizdir” ifadeleri yer aldı.
DEĞİŞEN DENGELER, DERİNLEŞEN ORTAKLIK
Bakanlar son olarak bir araya geldiklerinde Rusya henüz Ukrayna’yı işgal etmemiş, Sudan’da iç savaş patlak vermemiş, ve Fransa Sahel bölgesindeki etkisini yitirmemişti. Kaja Kallas, “yanlış bilgilendirme artık jeopolitik mücadelelerin bir parçası haline geldi” diyerek, özellikle Rusya’nın Afrika’da bilgi kirliliğini bir araç olarak kullandığını vurguladı.
AB, Sahel bölgesindeki etkisini yeniden kazanma çabası içinde. Brüksel, bu kapsamda Sahel için yeni bir Özel Temsilciatadığını ve yeni bölgesel stratejiler geliştirdiğini açıkladı. Kallas, “Bugün birçok Afrika ülkesiyle ikili görüşmeler yaptım. Gerçekten onların perspektifini, sahadaki ihtiyaçları yerinden dinlemek istiyoruz,” dedi.
AB’DEN AFRİKA’YA BİR MİLYAR DOLARLIK DESTEK
AB, Avrupa Barış Tesisi kapsamında Afrikalı ortaklarına 1 milyar eurodan fazla destek sağladı. Ayrıca AB Ortak Güvenlik ve Savunma Politikası misyonlarının yarısından fazlası Afrika kıtasında faaliyet gösteriyor.
Sudan’daki çatışmaların dünya üzerindeki en büyük insani krizlerden biri haline geldiğini hatırlatan Kallas, 2025 yılı içinde 30 milyondan fazla insanın, 16 milyonu çocuk olmak üzere, yardıma muhtaç olduğunu belirtti. Kallas, “Afrika’daki krizlerin çözümünde arabuluculuğun Afrika liderliğinde gerçekleşmesi gerektiğine inanıyoruz,” dedi.
EKONOMİDEN İKLİME ORTAK GÜNDEM
Brüksel’deki görüşmeler, kritik ham maddeler, yapay zeka, bölgesel entegrasyon, göç ve hareketlilik gibi alanlarda daha fazla iş birliğine odaklandı. Afrika Birliği ayrıca, iklim değişikliğiyle mücadele, gıda güvenliği, eğitim fırsatlarının artırılması ve kültürel alışverişin teşviki konularında da ortak taahhütlerin altını çizdi.
Afrika Birliği, geçtiğimiz yıl 55 ülkeden oluşan yapısıyla G20’nin tam üyesi olmuştu. Kallas, bu üyeliğin gerçekleşmesinde AB’nin en güçlü destekçi olduğunu vurguladı.
25 YILLIK ORTAKLIK
Bu yıl, Avrupa Birliği ve Afrika Birliği arasında 1999’da başlayan ilişkilerin 25. yılı kutlanıyor. AB Konseyi, bu iş birliğini “kalıcı ve eşsiz bir ortaklık” olarak nitelendirirken, yılın ilerleyen dönemlerinde Afrika kıtasında düzenlenmesi planlanan 7. AB-Afrika Zirvesi için hazırlıkların sürdüğünü duyurdu.